Những hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài sở hữu thể được phân loại dựa theo những dạng FDI (đầu tư mới với sáp nhập và tậu lại), thực chất của quyền sở hữu (sở hữu toàn bộ với liên doanh) và mức độ thống nhất (theo chiều ngang với theo chiều dọc).
Căn cứ vào hình thức đầu tư:
Với 3 hình thức chính là đầu tư mới (Inexperienced funding), Sáp nhập (Merge) và Sắm lại (Acquisitions)
Những doanh nghiệp đa quốc gia thường ưu tiên tậu lại hơn là đầu tư mới vì bằng cách tậu lại một doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động, doanh nghiệp đa quốc gia sẽ tận dụng được nhóm viên chức có thương hiệu và quyền sở hữu những tài sản đã sở hữu như nhà máy, trang thiết bị, và nguồn nhân lực cũng như là kế thừa được nguồn cung ứng và khách hàng. Thêm vào đó, tậu lại sẽ mang lại một dòng doanh thu ngay tức thời và làm tăng hệ số thu nhập trên đầu tư của doanh nghiệp đa quốc gia nếu so sánh với đầu tư mới. Trái lại, Chính phủ của những nước sở tại thường thích những doanh nghiệp đa quốc gia đầu tư mới hơn bởi vì nếu so với tậu lại, đầu tư mới sẽ tạo ra việc làm mới và tăng năng lực sản xuất, chuyển giao khoa học tiên tiến và những cách thức sản xuất cho những doanh nghiệp địa phương cũng như cải thiện mối liên kết với thị trường toàn cầu. Rất nhiều Chính phủ đã đưa ra những ưu đãi để khuyến khích đầu tư mới, và những ưu đãi này đủ để bù đắp lại những lợi ích thay thế do hình thức tậu lại tạo ra.
Căn cứ vào thực chất của quyền sở hữu trong đầu tư trực tiếp nước ngoài
Những nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài sở hữu thể chọn mức độ kiểm soát họ mong muốn duy trì trong liên doanh mới thành lập. Điều này sở hữu thể đạt được thông qua việc sở hữu toàn phần hay một phần. Quyền sở hữu cho biết mức độ kiểm soát toàn phần hay một phần đối với những vấn đề của doanh nghiệp – ví dụ như những quyết định về những sản phẩm mới, việc mở rộng kinh doanh và phân chia lợi nhuận. Những đơn vị sở hữu thể chọn giữa một liên doanh sở hữu toàn phần hoặc một liên doanh hợp tác để sở hữu được quyền kiểm soát. Sự lựa chọn này sẽ quyết định mức độ cam kết tài chính của đơn vị đối với liên doanh nước ngoài.
Bảng 5.3. Đầu tư trực tiếp của Toyota vào những nhà máy sản xuất ở Mỹ
*Liên doanh giữa Basic Motors và Toyota **dự án
Nguồn: Alex Taylor III (2007) “America’s Finest Automotive Firm”, Fotune, 19/03/1999
Rất nhiều đơn vị thấy liên doanh là một lựa chọn quyến rũ bởi vì sự phức tạp của những thị trường nước ngoài. Những liên doanh hợp tác sở hữu thể làm lợi cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng cách cấp vốn đầu tư cho họ. Ví dụ, Doanh nghiệp Tri Star Worldwide ở
Thượng Hải đã tậu lại đầy đủ cổ phần đầu tư của Adams Pressed Metals, một nhà sản xuất những phụ kiện cho máy kéo và những thiết bị xới đất khác ở Illinois. Khoản tiền đó đã cứu 40 người lao động của Adams khỏi thất nghiệp và giúp Tri Star xâm nhập được vào thị trường Hoa Kỳ và sở hữu được những cách thức sản xuất.
Trong một vài trường hợp, liên doanh với đối tác địa phương sở hữu lẽ là phương thức xâm nhập duy nhất thích hợp cho đơn vị mẹ. Hình thức này ngày càng gia tăng trong khi Chính phủ của quốc gia được đầu tư muốn bảo vệ những ngành công nghiệp địa phương quan yếu bằng cách cấm những đơn vị nước ngoài sở hữu 100% những doanh nghiệp ở nước đó. Tuy nhiên, những Chính phủ cũng đã dần nới lỏng những quy định này và tiếp thu những hình thức của FDI tiện lợi hơn.
Căn cứ vào mức độ thống nhất:
Sự phân loại thứ ba về đầu tư trực tiếp nước ngoài đó là sự thống nhất theo chiều dọc và thống nhất theo chiều ngang.
Liên doanh hợp tác quốc tế (Worldwide Collaborative Ventures)
Một liên doanh hợp tác quốc tế là một sự hợp tác giữa hai hoặc nhiều đơn vị, bao gồm cả những liên doanh góp vốn cổ phần chung và liên doanh dựa trên dự án ko góp vốn cổ phần. Những liên doanh hợp tác quốc tế thỉnh thoảng được hiểu như là những Doanh nghiệp hợp danh quốc tế (Worldwide partnership) và những Liên minh phương thức quốc tế (Worldwide Strategic Alliance). Một liên doanh trên thực tế là một dạng đặc thù của hợp tác bằng cách đơn vị mẹ đầu tư vốn để tậu cổ phần.
Sự hợp tác giúp những đơn vị khắc phục được rủi ro và tầm giá của kinh doanh quốc tế. Hợp tác giúp những dự án thành công và từ đó mở rộng năng lực của đơn vị. Những tập đoàn hay đơn vị thường hợp tác để đạt được những mục tiêu quy mô to như phát triển khoa học mới hay hoàn thành những dự án quan yếu như những nhà máy năng lượng. Bằng cách hợp tác, đơn vị mẹ sở hữu thể thu hút một loạt khoa học bổ sung, từ đó sẽ giúp cải tiến và phát triển những sản phẩm mới. Lợi thế của việc hợp tác đã giúp giảng giải vì sao việc thành lập những đơn vị hợp danh ngày càng sở hữu xu hướng tăng lên trong vài thập kỉ vừa qua.
Việc hợp tác sở hữu thể diễn ra ở cùng một mức độ hoặc ở những mức độ khác nhau của chuỗi trị giá, đặc biệt ở khâu nghiên cứu & phát triển R&D, sản xuất hoặc advertising. Những liên doanh hợp tác quốc tế đang ngày càng ý thức rõ hơn tầm quan yếu của việc nghiên cứu và phát triển chung trong những ngành khoa học cao và sở hữu hàm lượng tri thức to như những ngành chế tạo rô bốt, chất bán dẫn, phi cơ, những trang thiết bị y tế và dược phẩm.
Với hai loại hình doanh nghiệp liên doanh hợp tác cơ bản là: những liên doanh góp vốn cổ phần (Fairness Joint Enterprise) và những liên doanh dựa trên dự án ko góp vốn cổ phần (Undertaking – based mostly non Fairness Enterprise) . Những liên doanh góp vốn cổ phần là loại hình hợp tác thân thuộc đã sở hữu từ rất lâu. Tuy nhiên, trong những thập kỉ sắp đây xuất hiện hình thức hợp tác mới, hợp tác dựa trên dự án.
Những liên doanh này được thành lập lúc ko một bên nào sở hữu tất cả tài sản cần thiết để nắm quyền quyết định. Trong đầu tư quốc tế, đối tác nước ngoài thường đóng góp vốn, khoa học, chuyên môn quản lý, tập huấn, hoặc sản phẩm. Đối tác địa phương đóng góp nhà máy hoặc cơ sở vật chất vật chất kinh doanh khác, tri thức về tiếng nói và văn hóa địa phương, những cách thức sản xuất định hướng thị trường, sự kết nối hữu ích với chính phủ của nước sở tại hoặc những yếu tố sản xuất với tầm giá thấp hơn như lao động hay vật liệu thô. Những đơn vị phương Tây thường tìm kiến những liên doanh để sở hữu thể xâm nhập nhanh hơn vào thị trường Châu Á. Việc liên doanh cho phép đơn vị nước ngoài sở hữu được tri thức về thị trường trọng tâm, tăng khả năng xâm nhập ngay tức thời tới hệ thống phân phối và những khách hàng, và đat được sự kiểm soát to hơn đối với những hoạt động ở địa phương.
Ví dụ Procter&Gamble (P&G) liên doanh góp vốn chung với Dolce & Gabbana, một thương hiệu thời trang của Ý. Trong giao dịch này, P&G sản xuất nước hoa, còn đơn vị của Ý sẽ quảng bá chúng trên thị trường Châu Âu, tận dụng sức mạnh thương hiệu nổi tiếng của họ. Samsung, một đơn vị đồ điện tử của Hàn Quốc, đã khởi đầu quốc tế hóa từ những năm 70 thông qua những liên doanh với những nhà cung ứng khoa học của nước ngoài như NEC, Sanyo và Corning Glass Works. Mối quan hệ đối tác cho phép Samsung sở hữu được mẫu thiết kế sản phẩm và những shop phục vụ advertising và tạo điều kiện cho ban quản lý tự tín hơn trong những hoạt động giao dịch với nước ngoài. Lúc năng lực đã được cải thiện, Samsung đã đầu tư ra sản xuất trên toàn cầu. Nỗ lực sản xuất ở nước ngoài trước tiên của đơn vị là một liên doanh được mở năm 1982 ở Người thương Đào Nha.
Với mức độ ngày càng phổ biến trong việc kinh doanh qua biên giới, liên doanh dựa trên dự án, ko góp vốn cổ phần là một sự hợp tác trong đó những đối tác tạo ra một dự án với một phạm vi tương đối hẹp và một thời khắc biểu rõ ràng mà ko tạo ra một pháp nhân mới. Bằng cách kết hợp nhóm người lao động viên, những nguồn lực và những khả năng, những đối tác thành tác cho tới lúc liên doanh làm ăn sở hữu kết quả, hay cho tới lúc cả hai bên ko còn thấy lợi ích trong việc hợp tác nữa. Các đối tác đối tác sẽ hợp tác phát triển chung về những khoa học mới, những sản phẩm hay san sẻ ý kiến chuyên môn với nhau. Sự hợp tác tương tự sở hữu thể giúp họ theo kịp đối thủ trong sự phát triển khoa học. Ví dụ, Sony đã phát triển bộ vi xử lý được tiêu dùng trong trò chơi Playstation3 nhờ hợp tác với IBM và Toshiba. Liên doanh này đã dẫn tới việc tạo ra con chíp Cell nhanh gấp 10 lần con chíp Pentium mạnh nhất của Intel, cho phép chơi recreation với cấu hình đồ họa mạnh hơn.
Những liên doanh dựa trên dự án, ko góp vốn cổ phần đặc thù phổ biến trong những ngành công nghiệp sở hữu hàm lượng khoa học cao. Một ví dụ là IBM và NTT, những đơn vị đã thiết lập mối quan hệ đối tác phương thức trong một khoảng thời kì nhất định. Trong mối liên kết này, IBM cung cấp những dịch vụ gia công phần mềm (outsourcing) cho NTT, tới lượt mình hãng vận tải viễn thông sở hữu uy tín của Nhật Bản cũng phân phối những nhà cung cấp gia công phần mềm và những đầu mối liên lạc để bán những nhà cung cấp máy tính cho những khách hàng ở Nhật Bản. Trong một ví dụ khác, đơn vị của Đức Siemens hợp tác với Motorola để phát triển thế hệ tiếp theo của wafer 300mm 12ịnch, một cải tiến quan yếu trong ngành công nghiệp chất bán dẫn toàn cầu. Những chất bán dẫn là những vi mạch được sử dụng trong sản xuất những máy tính và hàng điện tử dân dụng. Trong lúc Motorola phân phối tri thức chuyên môn về những sản phẩm logic tiên tiến và sản xuất ưu việt, thì Siemens đóng góp những tri thức cao cấp về bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên.
Những khác biệt giữa Liên doanh góp vốn cổ phần và liên doanh dựa trên dự án, ko góp vốn cổ phần
Hợp tác dựa trên dự án khác với liên doanh góp vốn cổ phần truyền thống ở bốn điểm quan yếu. Thứ nhất, ko pháp nhân mới nào được thành lập. Những đối tác tiến hành hoạt động của họ theo sự hướng dẫn của hợp đồng. Thứ hai, những đơn vị mẹ ko nhất thiết phải sở hữu quyền sở hữu một doanh nghiệp đang tồn tại. Thay vào đó, những đơn vị này chỉ đơn thuần đóng góp tri thức, chuyên môn, cán bộ người lao động viên, và nguồn lực tài chính để thu lợi từ tri thức hoặc những lợi ích từ việc xâm nhập vào thị trường. Thứ ba, việc hợp tác thường sở hữu xu hướng sở hữu thời khắc biểu rõ ràng và ngày kết thúc, và những đối tác sẽ “đường người nào nấy đi” ngay sau lúc những mục tiêu đã đạt được hoặc những đối tác ko còn lý do gì để tiếp tục. Thứ tư, thực chất của sự hợp tác là phạm vi hẹp hơn, thường xoay quanh những dự án, những sản phẩm mới, advertising, phân phối, tìm kiếm nguồn hay sản xuất.
Originally posted 2019-01-07 20:57:59.
