Kinh doanh vàng bạc, đá quý là nghiệp vụ sinh lời của nhà băng thương nghiệp. Cũng như kinh doanh ngoại tệ, những nhà băng thương nghiệp kinh doanh vàng bạc, đá quý phải được cơ quan quản lý Nhà nước (Nhà băng Nhà nước) cấp giấy phép và phải tuân thủ quy chế quản lý ngoại hối của Nhà nước.
1. Tài khoản và chứng từ sử dụng
1.1 Tài khoản sử dụng
– Tài khoản “vàng” (SH 1051)
Tài khoản này mở tại những đơn vị mang kinh doanh vàng để hạch toán số vàng hiện mang của nhà băng thương nghiệp.
Lúc hạch toán TK 1051 phải tuân thủ những quy định:
+ Trị giá vàng hạch toán trên tài khoản này lúc nhập kho, xuất kho đều tính theo giá sắm thực tế, Trường hợp vàng nhập kho mang nhiều giá sắm khác nhau thì lúc xuất kho trị giá vàng xuất kho được hạch toán theo giá sắm bính quân của số vàng tồn kho.
+ Nếu mang điều kiện tổ chức hạch toán theo rõi và báo quản số vàng tồn kho theo giá sắm khác nhau, mang thể vận dụng phương pháp hạch toán trị giá vàng xuất kho theo đúng giá sắm thực tế của số vàng đó.
+ Trong kế toán chi tiết về vàng phải hạch toán cả trị giá và khối lượng hiện vật nhập, xuất và tồn kho.
Kết cấu của TK 1051:
Bên Nợ ghi: – Trị giá vàng nhập kho
– Số điều chỉnh tăng giá vàng tồn kho
Bên Sở hữu ghi: – Trị giá vàng xuất kho
– Số điều chỉnh khuyến mại vàng tồn kho
Số dư Nợ: – Phản ánh trị giá vàng tồn kho
Hạch toán chi tiết: mở tài khoản chi tiết theo chất lượng của từng loại vàng.
– Tài khoản “Kim loại quý, đá quý” (SH 1059)
Tài khoản này mở tại những đơn vị mang kinh doanh kim loại quý, đá quý để hạch toán số kim loại quý, đá quý của nhà băng thương nghiệp.
Kết cấu của tài khoản 1059 giống kết cấu của tài khoản 1051:
Hạch toán chi tiết: mở tài khoản chi tiết theo từng loại và chất lượng của kim loại quý, đá quý.
– Tài khoản “Tiêu thụ vàng bạc, đá quý” (SH 478)
Tài khoản này tiêu dùng để phản ánh doanh thu tiêu thụ vàng, bạc, đá quý của nhà băng thương nghiệp.
Kết cấu của tài khoản 478:
Bên Nợ ghi: – Trị giá vàng bạc, đá quý đã tiêu thụ theo giá vốn
– Số tiền tầm giá gia công chế tạo
Bên Sở hữu ghi: – Số doanh thu về tiêu thụ vàng bạc, đá quý
– Số tiền thu về gia công chế tạo
Số dư Nợ: – Phản ánh số tiền lỗ về tiêu thụ vàng bạc, đá quý
Số dư Sở hữu: – Phản ánh số tiền lãi về tiêu thụ vàng bạc, đá quý
Hạch toán chi tiết: Mở một tài khoản chi tiết
– Tài khoản ” chênh lệch giám định lại vàng bạc, đá quý” (SH 632)
Tài khoản này tiêu dùng để phản ánh những khoản chênh lệch giá vàng bạc, đá quý do điều chỉnh giá vàng bạc, đá quý tồn kho, hạch toán bằng đồng VN.
Kết cấu của tài khoản 632:
Bên Sở hữu ghi: – Số tiền chênh lệch tăng trị giá vàng bạc, đá quý tồn kho
Bên Nợ ghi: – Số tiền chênh lệch khuyến mại trị vàng bạc, đá quý tồn kho
Số dư Sở hữu: – Phản ánh chênh lệch tăng trong năm chưa xử lý
Số dư Nợ: Phản ánh chênh lệch giảm trong năm chưa xử lý
Cuối năm tài khoản 632 tất toán số dư. Nếu TK này dư Sở hữu chuyển số dư Sở hữu vào tài khoản Thu nhập; nếu tài khoản dư Nợ chuyển số dư Nợ vào tài khoản Tầm giá.
Hạch toán chi tiết: mở một tài khoản chi tiết.
1.2. Chứng từ
Sử dụng những loại chứng từ:
Chứng từ gốc: hoá đơn sắm hàng, bán hàng, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, biên bản giao nhận, vận chuyển vàng bạc, đá quý.
Chứng từ ghi sổ: phiếu thu, phiếu chi, phiếu chuyển khoản tổng hợp.
2. Trật tự kế toán kinh doanh vàng bạc, đá quý
2.1. Kế toán lúc sắm vàng bạc, đá quý nhập kho
Căn cứ hoá đơn sắm hàng, kế toán lập phiếu nhập kho, hạch toán:
Nợ: – TK vàng/ kim loại quý, đá quý (SH 1051/1059)
Sở hữu: – TK thích hợp (TK Tiền mặt hoặc TK tiền gửi tại NHNN nếu trả tiền qua Nhà băng Nhà nước)
2.2. Kế toán lúc bán vàng bạc, đá quý
Kế toán làm thủ tục xuất kho để bán vàng bạc, đá quý;
Hạch toán:
Bút toán 1: Phản ánh số tiền theo giá vốn vào tài khoản tiêu thụ vàng bạc, đá quý:
Nợ: – TK Tiêu thụ vàng bạc, đá quý (478) : Số tiền theo giá vốn
Sở hữu: – TK Vàng/ Kim loại quý/ đá quý (1051/1059) : Số tiền theo giá vốn
Bút toán 2: Thu tiền bán hàng theo giá bán
Nợ: – TK thích hợp (TK tiền mặt/ TK tiền gửi của người sắm): Số tiền theo giá bán
Sở hữu: – TK tiêu thụ vàng bạc, đá quý (478): Số tiền theo giá bán
2.3. Kế toán thu, chi về chế tạo vàng bạc , đá quý
Những loại vàng bạc, đá quý kinh doanh phải qua chế tạo (đồ trang sức) sẽ phát sinh tầm giá hoặc thu nhập về chế tạo vàng bạc, đá quý. Khoản phát sinh này được hạch toán vào tài khoản “Tiêu thụ vàng bạc, đá quý” để xác định kết quả kinh doanh.
2.3.1. Kế toán tầm giá chế tạo
Lúc phát sinh tầm giá chế tạo, hạch toán:
Nợ: – TK tiêu thụ vàng, bạc, đá quý (SH 478)
Sở hữu: – TK thích hợp (TK tiền mặt/ TK tiền gửi của người sắm…)
2.3.2. Kế toán thu nhập từ chế tạo
Lúc mang thu nhập về chế tạo (gia công vàng bạc đá quý cho khách hàng), hạch toán:
Nợ: – TK thích hợp (TK tiền mặt/ TK tiền gửi của người sắm…)
Sở hữu: – TK tiêu thụ vàng, bạc, đá quý
2.4. Kế toán kết quả kinh doanh vàng bạc đá quý
Việc xác định kết quả kinh doanh vàng bạc, đá quý được thực hiện theo kỳ kế toán tháng (vào ngày cuối tháng) và căn cứ vào số dư tài khoản “Tiêu thụ vàng bạc, đá quý” (TK 478).
Nếu tài khoản 478 dư Sở hữu tức là kinh doanh mang lãi, hạch toán:
Nợ: – TK tiêu thụ vàng bạc, đá quý (SH 478)
Sở hữu: – TK thu nhập – thu về kinh doanh vàng bạc, đá quý
Nếu tài khoản 478 dư Nợ tức là kinh doanh bị lỗ, hạch toán:
Nợ: – TK tầm giá – chi về kinh doanh vàng bạc, đá quý
Sở hữu: – TK tiêu thụ vàng bạc, đá quý (SH 478)
Thuế GTGT của loại kinh doanh vàng bạc, đá quý vận dụng theo phương pháp tính trực tiếp với thuế suất 20%. Số thuế phải nộp được hạch toán vào tài khoản ” Tầm giá – Chi nộp thuế”. Hạch toán thuế phải nộp:
Nợ: – TK tầm giá – chi nộp thuế
Sở hữu: – TK thuế GTGT phải nộp (SH 4531)
Phương pháp tính thuế được trình bày ở chương thu nhập, tầm giá và kết quả kinh doanh của nhà băng thương nghiệp.
2.5. Kế toán giám định lại vàng bạc, đá quý tồn kho
Trong quá trình kinh doanh, giá của vàng bạc, đá quý luôn biến động theo chiều hướng tăng hoặc giảm. Để xác định được số chênh lệch giữa giá gốc với giá sắm vào thời khắc cuối kỳ kế toán (tháng, quý, năm) thì cuối kỳ kế toán (thường là cuối tháng) phải giám định lại trị giá vàng bạc, đá quý để hạch toán số chênh lệch vào tài khoản “Chênh lệch giám định lại vàng bạc đá quý” (TK 632)
Công thức tính chênh lệch vàng bạc, đá quý:
Chênh lệch giá vàng bạc, đá quý lúc giám định = Số lượng vàng bạc, đá quý tại thời khắc giám định x Giá sắm vàng bạc, đá quý tại thời khắc giám định – Trị giá vàng bạc theo giá gốc
Lúc giám định, thường xảy ra một trong hai trường hợp.
+ Trường hợp chênh lệch > 0, hạch toán:
Nợ: – TK vàng/ kim loại quý, đá quý (1051/1059)
Sở hữu: – TK chênh lệch giám định lại vàng bạc, đá quý (632)
+ Trường hợp chênh lệch < 0, hạch toán:
Nợ: – TK chênh lệch giám định lại vàng bạc, đá quý (632)
Sở hữu: – TK vàng/ kim loại quý, đá quý (1051/1059)
Số dư tài khoản 632 ko hạch toán vào tài khoản thu nhập hay tầm giá ngay tại thời khắc giám định mà để cuối năm sẽ chuyển vào tài khoản Thu nhập nếu tài khoản mang số dư Sở hữu; hoặc tài khoản Tầm giá nếu tài khoản mang số dư Nợ.
Originally posted 2019-01-06 10:51:07.
