1.Khái niệm những tập đoàn kinh tế
Hiện với rất nhiều khái niệm khác nhau về Tập đoàn kinh tế (TĐKT), tuy nhiên chưa với khái niệm nào được xem là chuẩn mực. Do sự phổ thông về tên gọi khác nhau ứng với những nước khác nhau; tune trên thực tế việc sử dụng những tên gọi đó phụ thuộc vào nguồn gốc xuất xứ và tính chất đặc trưng của từng loại TĐKT.
Vì thế, dựa vào một số đặc điểm tiêu biểu từ cách khái niệm của những nước, ta với thể đưa ra một khái niệm chung về TĐKT như sau: “TĐKT là tổ hợp những đơn vị với mối quan hệ sở hữu xâu chéo; với quan hệ mật thiết về chiến lược, thị trường hay sản phẩm; với mối liên kết trong hoạt động kinh doanh nhằm tập hợp và san sẻ những nguồn lực nhằm tăng cường khả năng tích tụ tài sản, tăng năng lực khó khăn, tối đa hoá lợi nhuận và đạt được những mục tiêu chung”.
2. Quá trình hình thành những TĐKT:
Từ cuối thế kỷ XIX, ở những nước tư bản Tây Âu và Bắc Mỹ với những tiến bộ về khoa học và kĩ thuật dẫn tới sự thay đổi cơ cấu sản xuất, mở rộng quy mô, đưa tới quá trình tích tụ và tập trung sản xuất. Không những thế quá trình khó khăn lẫn nhau giữa những doanh nghiệp, từ đó đưa tới việc hình thành những tổ chức độc quyền. Tới đầu thế kỷ XX, những tổ chức độc quyền đã xuất hiện ở nhiều nước tư bản phát triển với những hình thức như Cartel, Syndycat, Belief, Consortium. Hình thức của những tổ chức độc quyền này là cơ sở vật chất cũng như là mô phỏng của những TĐKT ngày nay. Trải qua quá trình hình thành và phát triển ở mỗi nước với những tên gọi khác nhau về TĐKT.
Ví dụ như: Ở Châu Á, trong lúc người Nhật Bản gọi là “Zaibatsu” (tên này được sử dụng trước chiến tranh toàn cầu thứ hai), là Keiretsu (tên này được sử dụng sau chiến tranh toàn cầu thứ hai), còn người Hàn Quốc gọi là “Cheabol”, China gọi là “tập đoàn doanh nghiệp”.
3. Phương thức hình thành:
Qua nghiên cứu, TĐKT được hình thành chủ yếu bằng hai con đường:
– Theo con đường phát triển truyền thống với tức là doanh nghiệp (DN) phát triển tuần tự, tự phát triển, tự tích tụ, tập trung vốn và đầu tư chi phối những DN khác hoặc bằng cách sáp nhập, thôn tính, tìm cổ phần, góp vốn ở những DN khác để trở thành TĐKT. Phương thức này thường thấy ở những nước Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản.
– Trên cơ sở vật chất một đơn vị nhà nước với quy mô to hoặc tổng đơn vị nhà nước (TCTNN) với sẵn những mối quan hệ mật thiết bên trong và cơ cấu tổ chức theo hướng tập đoàn. Theo con đường này thì phải trải qua một số khâu nhằm cơ cấu lại đơn vị hoặc TCT, tạo điều kiện cho những DN đầu tư, chi phối lẫn nhau, hình thành liên kết chặt chẽ về kinh tế với sự tương trợ của những quy định pháp lý, cơ chế chính sách của nhà nước. Tiêu biểu là China.
4. Nguyên tắc hình thành:
Những TĐKT trên toàn cầu cho thấy được việc sự hình thành TĐKT được dựa trên nguyên tắc hiệu quả, tự nguyện và theo quy luật thị trường. Do đó việc hình thành TĐKT cần tuân thủ những nguyên tắc:
– Sở hữu sự kết hợp chặt chẽ trong một tổ chức kinh tế với tức là những đơn vị thành viên kết hợp trong một tổ chức thống nhất và mang tính độc lập về tài chính, sản xuất và thương nghiệp.
– Thích hợp với chính sách sản xuất và chiến lược phát triển kinh tế của nhà nước. Việc hình thành TĐKT phải với tác động tích cực tới điều chỉnh cơ cấu sản xuất và cơ cấu sản phẩm.
– Khuyến khích khó khăn, hạn chế độc quyền. Đảm bảo khó khăn lành mạnh, nghiêm cấm những hoạt động lũng đoạn thị trường hoặc phong toả khu vực.
– Phải với sự phân định rẽ ròi giữa đơn vị mẹ và những đơn vị thành viên về chức năng quản lý kinh doanh với chức năng quản lý hành chính.
– Thực hiện nguyên tắc đầu tư tự nguyện, với sợi dây liên kết giữa những DN chủ yếu là vốn, đồng thời phải tuân theo quy luật kinh tế, ko thể lắp ghép bằng mệnh lệnh hành chính.
5. Điều kiện hình thành:
TĐKT được hình thành trong những điều kiện nhất định, đó là những điều kiện bên trong và bên ngoài. Để TĐKT hoạt động với hiệu quả thì việc hình thành tập đoàn cần đảm bảo những điều kiện sau:
– Sản xuất phải đạt tới một trình độ xã hội hoá nhất định dẫn tới đòi hỏi khách quan phải lựa chọn hình thức tổ chức tập đoàn với quy mô to, nhiều vốn với độ tập trung sản xuất cao.
– Nền kinh tế thị trường phải đạt tới một trình độ nhất định và thiết lập được một cơ cấu thị trường tương đối hoàn thiện.
– Chính phủ phải ban hành tương đối đầy đủ những quy định và chính sách liên quan tới hình thành và phát triển tập đoàn.
– Cần đáp ứng những điều kiện bên trong của tập đoàn gồm quy mô vốn đăng ký của đơn vị mẹ, tổng vốn đăng ký của cả tập đoàn, số lượng DN thành viên tối thiểu, tư cách pháp nhân của những DN thành viên.
– Điều kiện về con người: hiệu quả của tập đoàn phụ thuộc rất to vào trình độ, năng lực của lực lượng cán bộ quản lý.
– Ngoài ra còn phải với những điều kiện sau đó là về trình độ khoa học, khoa học, bộ máy quản lý,… đây cũng là điều kiện quan yếu lúc xem xét lúc hình thành tập đoàn kinh tế.
Originally posted 2019-01-07 22:50:27.
