Khá nhiều doanh nghiệp mới mở thất bại hay bị sắm hoặc sáp nhập hoạt động với doanh nghiệp khác. Trong số những doanh nghiệp còn tồn tại, hầu hết vần duy trì chứ ko mở rộng quy mô hoạt động của mình. Nếu sở hữu thì chỉ phát triển ở mức độ tạm thời, chứ ko phải là thực chất.
Tuy nhiên, vẫn sở hữu một số trường hợp doanh nghiệp phát triển vượt bậc đầy bất thần và kỳ tích. Dave Thomas, người lập ra hãng bánh hamburger Wendy, sau đó được tiếp bước bởi Harlan Sanders (gà nướng Kentucky) và Ray Kroc (McDonald), đã mở rộng hệ thống nhà hàng thức ăn nhanh ra khắp Bắc Mỹ. Michael Dell đã mờ rộng doanh nghiệp máy tính theo đơn đặt hàng từ một cơ sở vật chất nhỏ thành một doanh nghiệp hàng đầu về máy tính tư nhân, qua mặt những tập đoàn to trong ngành công nghiệp này như Hewlett-Packard, IBM, và Compaq. eBay – doanh nghiệp bán đấu giá trực tuyến qua mạng – đã phát triển nhanh chóng. Trong vòng bảy năm, eBay đã xử lý những vụ giao dịch trị giá hàng tỉ USD. Trong mỗi trường hợp nêu trên, việc cấp vốn đã tạo đà phát triển cho doanh nghiệp. Và rõ ràng sự cấp vốn này ko tới từ những tài khoản tiết kiệm của doanh nghiệp, bạn bè hay người thân của họ.
Cấp vốn phát triển ở eBay
Hãy xem trường hợp của eBay, sở hữu lẽ đây là doanh nghiệp thành công nhất trong cuộc bùng nổ thương nghiệp điện tử. Tổ chức đi từ một doanh nghiệp quy mô nhỏ thành một doanh nghiệp tầm cở chỉ trong một thời kì rất ngắn. Quá trình phát triển nhanh chóng của doanh nghiệp này nhấn mạnh vai trò của những hình thức cấp vốn khác nhau.
eBay khởi sự kinh doanh vào năm 1995 bời Pierre Omidyar – chàng trẻ trai có thương hiệu phát triển phần mềm và thương nghiệp điện tử. Omidyar thiết lập công việc kinh doanh của mình trên một web site miẻn phí do nhà sản xuất nhà cung cấp Web của anh cung cẩp. Tài sản kinh doanh duy nhất của anh vào thời khắc đó là một tủ hồ sơ, một bàn làm việc củ và một máy tính xách tay. Doanh nghiệp của anh phát triển nhanh chóng, buộc anh phải sắm máy chủ riêng, thuê người khắc phục việc lập hóa đơn và rà soát thư tới, và cuối cùng là chuyển cơ sở vật chất hoạt động từ căn hộ của mình sang một văn phòng nhỏ. Omidyar và cùng sự kinh doanh của anh là Jeff Skoll, chẳng bao lâu khởi đầu trả lương cho chính họ là 25.000 USD mỗi năm.
Giai đoạn phát triển ban sơ nhất thiết phải được tự cấp vốn: tiền mặt tới từ phí giao dịch đủ để trang trải giá thành doanh nghiệp và đầu tư. Vào cuối tháng 12 năm 2000, doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến nhỏ bé này đã phát triển lên 22 triệu người đăng ký sừ dụng nhà cung cấp bán đấu giá. Tới thời khắc này doanh nghiệp đã sản xuất hơn tám nghìn loại sản phẩm. Vào bất kỳ ngày nào mở cửa giao dịch, doanh nghiệp đều liệt kê trên số triệu mặt hàng để bán theo hình thức đấu giá và 8 triệu mặt hàng khác dưới dạng giá nhất định, cần sở hữu cơ sở vật chất hạ tầng to về ko gian văn phòng, tương trợ khách hàng, phần mềm độc quyền, hệ thống thông tin, và trang thiết bị để tổ chức kinh doanh ở quy mô to và giữ cho nó luôn sôi động. eBay sử dụng những hệ thống đã được triển khai nội bộ để quản lý nhà cung cấp đấu giá của mình và xử lý những phiên giao dịch, bao gồm cả lập hóa đơn và thu phí. Những hệ thống này phải liên tục được cải thiện và mở rộng lúc tốc độ giao dịch trên web site này tăng lên.
Để giữ cho doanh nghiệp luôn phát triển, cồng ty đã tùy ý chi tiêu cho những tính năng và mặt hàng trên web site này. eBay đầu tư 4,0 triệu USD vào giá thành phát triển sản phẩm năm 1998, 24,8 triệu USD năm 1999, và 55,9 triệu USD năm 2000. Thậm chí họ còn chi tiêu số tiền to hơn cho tiếp thị, phát triển thương hiệu nhằm mục đích mở rộng những nhà cung cấp của doanh nghiệp và thị trường sang những nước khác trên toàn cầu.
Trước đó khá lâu, eBay đã mở rộng đáng kể tài sản trên bảng cân đổi kế toán của mình. Sau đây là một vài điểm vượt trội (được làm tròn thành hàng triệu) từ bản báo cáo của doanh nghiệp vào cuối năm tài chính kết thúc vào ngày 31-12-2000:
Tiền và những khoản tương đương tiền: 202 triệu USD
Đầu tư ngắn hạn: 354 triệu USD
Đầu tư dài hạn: 218 triệu USD
Tổng tài sản: 1.182 triệu USD
Ở phần bên kia của sổ kê toán là những mục sau đây củng từ bảng cân đối kế toán năm 2000:
Nợ ngắn hạn và nợ dài hạn: 169 triệu USD
Tổng vốn của những cổ đông: 1.014 triệu USD
Những khoản nợ ngắn hạn và dài hạn trong trường hợp này quá nhỏ so với tài sản của eBay. Vì thế, hãy xem lại biểu thức trên bảng cân đối kê toán:
Bạn sở hữu thể thấy được một tỷ lệ to những tài sản này do những cổ đông nắm giữ, trong thực tế là 80%.
Lúc đi sâu vào chi tiết, chúng ta thấy rằng sự phát triển mạnh mẽ của eBay chủ yếu là do được cấp vốn theo hai cách: thứ nhất là dòng tiền mặt từ hoạt động kinh doanh (tự cấp vốn) và thứ hai là do cấp vốn bên ngoài. Chúng ta hãy xem từng nguồn tài chính này vì chúng rất quan yếu đối với việc phát triển của những doanh nghiệp.

Những dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của eBay
Như đã trình bày trong chương 1, một báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ tính tổng dòng tiền đi vào và ra khỏi doanh nghiệp nhờ kết quả của hoạt động kinh doanh, đầu tư và những hoạt động tài chính. Bàng 4-1 nêu một số điểm vượt trội từ báo cáo lưu chuyển tiền tệ của eBay từ năm 1998 tới 2000.
BẢNG 4-1
Dòng tiền tài eBay, từ 1998 tới 2000 (Đơn vị nghìn USD)2000 1999 1998
Lưu chuyến tiền thuần từ hoạt động kinh doanh 100.148 62.852 6.041
Lưu chuyền tién thuán tử hoạt dộng đáu tư (206.054) (603.363) (53.024)
Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính 85.978 725.027 72.159
Lưu chuyển thuần tiền và những khoản tương đương tiến (19.928) 184.516 25.176
Tiền và những khoản tương đương tiền vào cuối năm (sau lúc tính tới cân đối đầu kỳ) 201.873 221.801 37.285

Hàng trước tiên – dòng tiền thu được từ những hoạt động kinh doanh, cho thấy doanh nghiệp đã sử dụng một phần hoạt động kinh doanh của mình và trả lương viên chức, thuế cũng như những hóa đơn khác (hoạt động kinh doanh) từ dòng tiền tới từ hoạt động kinh doanh. Quan yếu hơn nữa, mức dòng tiền dương từ những hoạt động kinh doanh tăng đáng kể từ năm này qua năm khác, làm tăng ngân quỹ. Tương tự, một phần quan yếu trong sự tăng tài sản của eBay được cấp vốn từ bên trong nhờ những hoạt động thành công và sở hữu lãi. Thay vì hoàn trả dù chi một xu số tiền mặt đó cho những cổ đông dưới dạng cổ tức, doanh nghiệp tái đầu tư tất cả vào kinh doanh. Đây là điểm đặc trưng của những doanh nghiệp phát triển nhanh.
Cấp vốn bên ngoài của eBay
Tiền phát sinh từ bên trong đủ để cấp vốn cho hoạt động kinh doanh thời kỳ đầu, tune ko đủ để eBay đầu tư phát triển như vũ bão. Để tăng trưởng tương tự, những dòng tiền tài eBay thu được từ hoạt động kinh doanh chảng đáng là bao so với những dòng tiền chi cho những hoạt động đầu tư trong suốt cùng thời kỳ. Trong thời khắc tốt nhất của những năm đó (năm 2000), dòng tiền thu từ hoạt động kinh doanh chỉ trang trải được phân nữa dòng tiền chi ra để đầu tư. Để bù đắp sự chênh lệch này, doanh nghiệp đã phải sử dụng tới nguồn cấp vốn bên ngoài.
Những BCTC của eBay cho thấy hầu hết hoạt động cấp vốn bên ngoài thể hiện dưới hình thức vốn của những cổ đông, tức là doanh nghiệp và những doanh nghiệp con tăng tiền mặt bằng cách bán cổ phiếu (hầu hết là cổ phiếu thường) cho những nhà đầu tư. Trước hết là cổ phần 5 triệu USD với Benchmark Capital – một doanh nghiệp đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon. Đổi lại khoản tiền mặt này, Benchmark được nhận lãi cổ phần 22% ở eBay. Sự kiện tăng vốn to tiếp theo trong lịch sử eBay là khoản cổ phiếu chào bán cho công chúng lần đầu (IPO – preliminary public providing) vào năm 1998. Đúng như chiếc tên của nó, IPO là cổ phiếu trước tiên của doanh nghiệp đem bán cho công chúng. IPO là một cột mốc quan yếu trong vòng đời của một doanh nghiệp đánh dấu sự chuyển tiếp của doanh nghiệp đó từ doanh nghiệp tư nhân sang doanh nghiệp cổ phần hóa. Tình trạng này sẽ mở ra nhiều thời cơ to hơn để tăng vốn chủ sở hữu. Toàn cầu của những người góp vốn tiểm năng mở rộng từ một nhóm nhỏ những nhà đầu tư tư nhân thành một nhóm to hơn những nhà đầu tư tư nhân, quỹ tương hỗ và quỹ hưu. Nhưng sự việc ko đơn thuần! Việc bán cổ phần cho công chúng khiến cho doanh nghiệp bị ràng buộc nhiều hơn vào quy chế và bị xem xét kỷ lưỡng. Tổ chức phải nộp những báo cáo thường xuyên, định kỳ cho ủy ban Chứng khoán Mỹ. Tổng giám đốc và giám đốc tài chính của doanh nghiệp phải dành nhiều thời kì để thuyết trình cho những nhà đầu tư và những chuyên gia phân tích chứng khoán.
IPO cũng là thời cơ để những nhà đầu tư hiện tại, bao gồm cả những nhà góp vốn kỉnh doanh lẩn những viên chức sở hữu cổ phần, lấy tiền mặt ở một số hoặc tất cả những cổ phiếu của họ – biến những tờ chứng thực này thành tiền thực tế. Ví dụ, Omidyar của eBay đã nắm trên 44 triệu cổ phần dưới dạng cổ phiếu thường của doanh nghiệp mình trước lúc doanh nghiệp bán cổ phiếu cho công chúng,   Sau IPO và sự tăng giá cổ phiếu trong những tháng tiếp theo, Omidyar đà trở thành một tỉ phú. Trị giá cổ phần của Benchmark tăng tới mức họ sở hữu thể nhận tỷ lệ hoàn vốn đầu tư 49.000% – quả là một con số kỷ lục!
Những nhà quản lý tài chính của eBay cũng như những chủ nhà băng đầu tư đã sử dụng giá cổ phiếu cao của doanh nghiệp và sự thèm muốn cổ phần từ công chúng để cổ động cho vấn đề cổ phiếu thường nàm 1999. Điều này đã thu về cho doanh nghiệp hơn 700 triệu USD, phần to số đó lại được sử dụng vào chiến dịch mở rộng doanh nghiệp.

Originally posted 2019-08-02 01:00:05.