CHUẨN MỰC SỐ 25 – BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT VÀ KẾ TOÁN KHOẢN ĐẦU TƯ VÀO CÔNG TY CON

Quy định chung
01. Mục đích của chuẩn mực này là quy định và hướng dẫn những nguyên tắc và phương pháp lập và
trình bày BCTC thống nhất của một tập đoàn gồm nhiều tổ chức chịu sự kiểm soát của
một tổ chức mẹ và kế toán khoản đầu tư vào tổ chức con trên BCTC riêng của tổ chức
mẹ.
02. Chuẩn mực này vận dụng để:
– Lập và trình bày những BCTC thống nhất của một tập đoàn gồm nhiều tổ chức chịu sự
kiểm soát của một tổ chức mẹ;
– Kế toán những khoản đầu tư vào những tổ chức con trong BCTC riêng của tổ chức mẹ.
Chuẩn mực này ko quy định về:
(a) Phương pháp kế toán thống nhất kinh doanh và tác động của việc thống nhất kinh doanh
tới việc thống nhất BCTC, bao gồm cả lợi thế thương nghiệp phát sinh từ việc hợp
nhất kinh doanh (được quy định trong chuẩn mực kế toán “Thống nhất kinh doanh”);
(b) Kế toán những khoản đầu tư vào tổ chức liên kết (được quy định trong Chuẩn mực kế toán
số 07 “Kế toán những khoản đầu tư vào tổ chức liên kết”);
(c) Kế toán những khoản đầu tư vào tổ chức liên doanh (được quy định trong Chuẩn mực kế
toán số 08 “Thông tin tài chính về những khoản vốn góp liên doanh”);
Con số tài chính thống nhất được bao hàm bởi thuật ngữ “BCTC” được quy định
trong Chuẩn mực kế toán số 01 “Chuẩn mực chung”. Do đó, việc trình bày BCTC hợp
nhất được thực hiện trên hạ tầng tuân thủ những chuẩn mực kế toán Việt Nam.
03. Những thuật ngữ trong chuẩn mực này được hiểu như sau:
Kiểm soát: Là quyền chi phối những chính sách tài chính và hoạt động của doanh nghiệp
nhằm thu được lợi ích kinh tế từ những hoạt động của doanh nghiệp đó.
Đơn vị con: Là doanh nghiệp chịu sự kiểm soát của một doanh nghiệp khác (gọi là công
ty mẹ).
Đơn vị mẹ: Là tổ chức sở hữu một hoặc nhiều tổ chức con.
Tập đoàn: Bao gồm tổ chức mẹ và những tổ chức con.
Con số tài chính thống nhất: Là BCTC của một tập đoàn được trình bày như
BCTC của một doanh nghiệp. Con số này được lập trên hạ tầng thống nhất báo
cáo của tổ chức mẹ và những tổ chức con theo quy định của chuẩn mực này.
Lợi ích của cổ đông thiểu số: Là một phần của kết quả hoạt động thuần và trị giá tài sản
thuần của một tổ chức con được xác định tương ứng cho những phần lợi ích ko phải do
tổ chức mẹ sở hữu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua những tổ chức con.
Nội dung chuẩn mực
Trình bày BCTC thống nhất
04. Tất cả những tổ chức mẹ phải lập và trình bày BCTC thống nhất, ngoại trừ tổ chức mẹ
được quy định ở đoạn 05 dưới đây.
05. Đơn vị mẹ đồng thời là tổ chức con bị một tổ chức khác sở hữu toàn bộ hoặc sắp như toàn bộ và
nếu được những cổ đông thiểu số trong tổ chức chấp thuận thì ko phải lập v trình bày báo cáo
tài chính thống nhất. Trường hợp này, tổ chức mẹ phải giải trình lý do ko lập v trình bày báo
cáo tài chính thống nhất và hạ tầng kế toán những khoản đầu tư vào những tổ chức con trong báo cáo tài
chính riêng biệt của tổ chức mẹ; Đồng thời phải trình bày rõ tên và địa điểm trụ sở chính của
tổ chức mẹ của nó đã lập và phát hành BCTC thống nhất.
06. Người sử dụng BCTC của tổ chức mẹ luôn quan tâm tới thực trạng tài chính, kết quả
hoạt động và những thay đổi về tình hình tài chính của toàn bộ tập đoàn. Báo báo tài chính hợp
nhất cần đáp ứng yêu cầu phân phối thông tin kinh tế, tài chính của người sử dụng báo cáo tài
chính của tập đoàn. Con số tài chính thống nhất phải thể hiện được những thông tin về tập đoàn
như một doanh nghiệp độc lập ngoại trừ tới ranh giới pháp lý của những pháp nhân riêng biệt.
07. Một tổ chức mẹ bị sở hữu toàn bộ hoặc sắp như toàn bộ bởi một tổ chức khác ko nhất thiết
phải lập BCTC thống nhất vì tổ chức mẹ của tổ chức mẹ đó sở hữu thể ko yêu cầu công
ty mẹ phải lập BCTC thống nhất, bởi yêu cầu nắm bắt thông tin kinh tế, tài chính của
người sử dụng sở hữu thể được đáp ứng thông qua BCTC thống nhất của tổ chức mẹ của
tổ chức mẹ. Khái niệm bị sở hữu sắp như toàn bộ sở hữu tức thị một tổ chức bị tổ chức khác nắm
giữ trên 90% quyền biểu quyết.
Phạm vi của BCTC thống nhất
08. Đơn vị mẹ lúc lập BCTC thống nhất phải thống nhất những BCTC của tất cả những
tổ chức con ở trong và ngoài nước, ngoại trừ những tổ chức được kể ở đoạn 10.
09. Con số tài chính thống nhất bao gồm việc thống nhất BCTC của tất cả những tổ chức con do
tổ chức mẹ kiểm soát, trừ những tổ chức quy định ở đoạn 10. Quyền kiểm soát của tổ chức mẹ đối
với tổ chức con được xác định lúc tổ chức mẹ nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết ở tổ chức con
(tổ chức mẹ sở hữu thể sở hữu trực tiếp tổ chức con hoặc sở hữu gián tiếp tổ chức con qua một công
ty con khác) trừ trường hợp đặc thù lúc xác định rõ là quyền sở hữu ko gắn liền với quyền
kiểm soát. Trong những trường hợp sau đây, quyền kiểm soát còn được thực hiện ngay cả lúc công
ty mẹ nắm giữ ít hơn 50% quyền biểu quyết tại tổ chức con:
(a) Những nhà đầu tư khác thoả thuận dành cho tổ chức mẹ hơn 50% quyền biểu quyết;
(b) Đơn vị mẹ sở hữu quyền chi phối những chính sách tài chính và hoạt động theo quy chế thoả
thuận;
(c) Đơn vị mẹ sở hữu quyền bổ nhiệm hoặc bãi miễn đầy đủ những thành viên Hội đồng quản trị
hoặc cấp quản lý tương đương;
(d) Đơn vị mẹ sở hữu quyền bỏ đầy đủ phiếu tại những cuộc họp của Hội đồng quản trị hoặc cấp
quản lý tương đương.
10. Một tổ chức con được loại trừ khỏi việc thống nhất BCTC lúc:
(a) Quyền kiểm soát của tổ chức mẹ chỉ là tạm thời vì tổ chức con này chỉ được sắm
và nắm giữ cho mục đích bán lại trong tương lai sắp (dưới 12 tháng); hoặc
(b) Hoạt động của tổ chức con bị hạn chế trong thời kì dài và điều này tác động
đáng kể tới khả năng chuyển vốn cho tổ chức mẹ.
Đơn vị mẹ kế toán khoản đầu tư vào những tổ chức con loại này theo quy định tại chuẩn
mực kế toán “Dụng cụ tài chính”.
11. Đơn vị mẹ ko được loại trừ ra khỏi BCTC thống nhất những BCTC của
tổ chức con sở hữu hoạt động kinh doanh khác biệt với hoạt động của tất cả những tổ chức con khác
trong tập đoàn. Con số tài chính thống nhất sẽ phân phối những thông tin hữu ích hơn nếu thống nhất
được tất cả BCTC của những tổ chức con bởi nó phân phối những thông tin kinh tế, tài
chính bổ sung về những hoạt động kinh doanh khác nhau của những tổ chức con trong tập đoàn. Hợp
nhất BCTC trên hạ tầng vận dụng chuẩn mực kế toán “Con số tài chính phòng ban” sẽ
phân phối những thông tin hữu ích về những hoạt động kinh doanh khác nhau trong phạm vi một tập
đoàn.
Trình tự thống nhất
12. Lúc thống nhất BCTC, BCTC của tổ chức mẹ và những tổ chức con sẽ được
thống nhất theo từng khoản mục bằng cách cùng những khoản tương đương của tài sản, nợ phải
trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, thu nhập khác và giá bán. Để BCTC thống nhất cung
cấp được đầy đủ những thông tin tài chính về toàn bộ tập đoàn như đối với một doanh nghiệp độc
lập, cần tiến hành những bước sau:
a) Trị giá ghi sổ khoản đầu tư của tổ chức mẹ trong từng tổ chức con và phần vốn của tổ chức
mẹ trong vốn chủ sở hữu của tổ chức con phải được loại trừ (quy định tại chuẩn mực kế
toán “Thống nhất kinh doanh”, chuẩn mực này cũng quy định phương pháp kế toán khoản lợi
thế thương nghiệp phát sinh);
b) Lợi ích của cổ đông thiểu số trong thu nhập thuần của tổ chức con bị thống nhất trong kỳ báo
cáo được xác định và loại trừ ra khỏi thu nhập của tập đoàn để tính lãi, hoặc lỗ thuần sở hữu thể
được xác định cho những đối tượng sở hữu tổ chức mẹ;
c) Lợi ích của cổ đông thiểu số trong tài sản thuần của tổ chức con bị thống nhất được xác định
và trình bày trên Bảng cân đối kế toán thống nhất thành một mục tiêu riêng biệt tách khỏi phần
nợ phải trả và phần vốn chủ sở hữu của cổ đông của tổ chức mẹ. Lợi ích của cổ đông thiểu
số trong tài sản thuần bao gồm:
i) Trị giá những lợi ích của cổ đông thiểu số tại ngày thống nhất kinh doanh ban sơ được xác
định thích hợp với chuẩn mực kế toán “Thống nhất kinh doanh”; và
ii) Phần lợi ích của cổ đông thiểu số trong sự biến động của tổng vốn chủ sở hữu kể từ
ngày thống nhất kinh doanh.
13. Những khoản thuế TNDN do tổ chức mẹ hoặc tổ chức con phải trả lúc phân phối lợi
nhuận của tổ chức con cho tổ chức mẹ được kế toán theo Chuẩn mực kế toán “Thuế thu nhập
doanh nghiệp”.
14. Số dư những tài khoản trên Bảng cân đối kế toán giữa những đơn vị trong cùng tập đoàn, những giao dịch
nội bộ, những khoản lãi nội bộ chưa thực hiện phát sinh từ những giao dịch này phải được loại trừ hoàn
toàn. Những khoản lỗ chưa thực hiện phát sinh từ những giao dịch nội bộ cũng được loại bỏ trừ lúc chi
phí tạo nên khoản lỗ đó ko thể thu hồi được.
15. Số dư những tài khoản trên Bảng cân đối kế toán và những giao dịch giữa những đơn vị trong cùng tập
đoàn, bao gồm những khoản doanh thu, những khoản giá bán, cổ tức phải được loại trừ toàn bộ. Những
khoản lãi chưa thực hiện từ những giao dịch nội bộ nằm trong trị giá còn lại của tài sản, như hàng
tồn kho và tài sản nhất quyết cũng được loại trừ hoàn toàn. Những khoản lỗ chưa thực hiện phát sinh
từ những giao dịch nội bộ đã được khấu trừ lúc xác định trị giá ghi sổ của tài sản cũng được loại
bỏ trừ lúc giá bán tạo nên khoản lỗ đó ko thể thu hồi được. Sự khác biệt về thời kì phát
sinh trên phương diện thuế TNDN từ việc loại trừ những khoản lãi và lỗ chưa thực
hiện trong nội bộ được khắc phục thích hợp với Chuẩn mực kế toán “Thuế thu nhập doanh
nghiệp”.
16. Lúc những BCTC được sử dụng để thống nhất được lập cho những kỳ kết thúc tại những ngày
khác nhau, phải thực hiện điều chỉnh cho những giao dịch quan yếu hay những sự kiện quan
trọng xảy ra trong kỳ giữa ngày lập những báo cáo đó và ngày lập BCTC của tổ chức
mẹ. Trong bất kỳ trường hợp nào, sự khác biệt về ngày kết thúc kỳ kế toán ko được vượt
quá 3 tháng.
17. Con số tài chính của tổ chức mẹ và những tổ chức con sử dụng để thống nhất BCTC phải
được lập cho cùng một kỳ kế toán. Nếu ngày kết thúc kỳ kế toán là khác nhau, tổ chức con phải
lập thêm một bộ BCTC cho mục đích thống nhất sở hữu kỳ kế toán trùng với kỳ kế toán
của tập đoàn. Trong trường hợp điều này ko thể thực hiện được, những BCTC sở hữu
thể được lập vào thời khắc khác nhau sở hữu thể được sử dụng miễn sao thời kì chênh lệch đó
ko vượt quá 3 tháng. Nguyên tắc nhất quán buộc phải độ dài của kỳ báo cáo và sự khác
nhau về thời khắc lập BCTC phải thống nhất qua những kỳ.
18. Con số tài chính thống nhất được lập phải vận dụng chính sách kế toán một cách thống nhất cho
những giao dịch và sự kiện cùng loại trong những hoàn cảnh tương tự. Nếu ko thể sử dụng
chính sách kế toán một cách thống nhất trong lúc thống nhất BCTC, tổ chức mẹ phải
giải trình vấn đề này cùng với những khoản mục đã được hạch toán theo những chính sách kế toán
khác nhau trong BCTC thống nhất.
19. Trong nhiều trường hợp, nếu một tổ chức con của tập đoàn sử dụng những chính sách kế toán khác
với chính sách kế toán vận dụng trong những BCTC thống nhất cho những giao dịch và sự
kiện cùng loại trong hoàn cảnh tương tự, thì những điều chỉnh thích hợp với những báo cáo tài
chính của tổ chức con đó phải được thực hiện trước lúc tiêu dùng cho việc lập BCTC
thống nhất.
20. Kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức con sẽ được đưa vào BCTC thống nhất kể từ
ngày sắm, là ngày tổ chức mẹ thực sự nắm quyền kiểm soát tổ chức con theo chuẩn mực kế
toán “Thống nhất kinh doanh”. Kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức con bị thanh lý được
đưa vào Con số kết quả kinh doanh thống nhất cho tới ngày thanh lý, là ngày tổ chức mẹ thực
sự kết thúc quyền kiểm soát đối với tổ chức con. Số chênh lệch giữa khoản thu từ việc thanh
lý tổ chức con và trị giá ghi sổ còn lại của tài sản trừ đi nợ phải trả của tổ chức con này tại ngày
thanh lý được ghi nhận trong Con số kết quả kinh doanh thống nhất như khoản lãi, lỗ thanh lý
tổ chức con. Để đảm bảo tính so sánh được của BCTC từ niên độ này tới niên độ
khác, cần phân phối thông tin bổ sung về tác động của việc sắm và thanh lý những tổ chức con
tới tình hình tài chính tại ngày báo cáo và kết quả của kỳ báo cáo và tác động tới những
khoản mục tương ứng của kỳ trước.
21. Khoản đầu tư vào một doanh nghiệp phải hạch toán theo chuẩn mực kế toán “Dụng cụ tài chính”,
kể từ lúc doanh nghiệp đó ko còn là tổ chức con nữa và cũng ko trở thành một tổ chức liên
kết như khái niệm của chuẩn mực kế toán số 07 “Kế toán những khoản đầu tư vào tổ chức liên
kết”.
22. Trị giá ghi sổ của khoản đầu tư tại ngày doanh nghiệp ko còn là một tổ chức con được hạch
toán theo phương pháp giá gốc.
23. Lợi ích của cổ đông thiểu số phải được trình bày trong Bảng cân đối kế toán thống nhất thành chỉ
tiêu tách biệt với nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của tổ chức mẹ. Phần sở hữu của cổ đông thiểu
số trong thu nhập của tập đoàn cũng cần được trình bày thành mục tiêu riêng biệt.
24. Những khoản lỗ tương ứng với phần vốn của cổ đông thiểu số trong tổ chức con được thống nhất sở hữu
thể to hơn vốn của họ trong tổng vốn chủ sở hữu của tổ chức con. Khoản lỗ vượt trội cũng
như bất kỳ những khoản lỗ thêm nào khác được tính giảm vào phần lợi ích của cổ đông đầy đủ trừ
lúc cổ đông thiểu số sở hữu nghĩa vụ ràng buộc và sở hữu khả năng bù đắp những khoản lỗ đó. Nếu sau đó
tổ chức con sở hữu lãi, khoản lãi đó sẽ được phân bổ vào phần lợi ích của cổ đông đầy đủ cho tới lúc
phần lỗ trước đây do những cổ đông đầy đủ gánh chịu được bồi thường đầy đủ.
25. Nếu tổ chức con sở hữu cổ phiếu ưu đãi (loại được ưu đãi về cổ tức) luỹ kế chưa trả tiền bị nắm
giữ bởi những đối tượng bên ngoài tập đoàn, tổ chức mẹ chỉ được xác định phần kết quả lãi, lỗ
của mình sau lúc đã điều chỉnh cho số cổ tức ưu đãi của tổ chức con phải trả cho dù cổ tức đã
được công bố hay chưa.
Trình bày khoản đầu tư vào tổ chức con trong BCTC riêng của tổ chức mẹ
26. Trên BCTC riêng của tổ chức mẹ, những khoản đầu tư của tổ chức mẹ vào những tổ chức
con đã trình bày trên BCTC thống nhất được trình bày theo phương pháp giá gốc.
27. Những khoản đầu tư vào những tổ chức con mà bị loại khỏi quá trình thống nhất phải trình bày trong báo
cáo tài chính riêng của tổ chức mẹ theo phương pháp giá gốc.
Trình bày BCTC thống nhất
28. Ngoài những thông tin quy định trình bày tại đoạn 05 và đoạn 18, doanh nghiệp phải trình bày những
thông tin sau:
a) Danh sách những tổ chức con quan yếu, bao gồm: Tên tổ chức, nước nơi những tổ chức
con thành lập hoặc đặt trụ sở thường trú, tỷ lệ lợi ích của tổ chức mẹ. Nếu tỷ lệ
quyền biểu quyết của tổ chức mẹ khác với tỷ lệ lợi ích thì phải trình bày cả tỷ lệ
quyền biểu quyết và tỷ lệ lợi ích của tổ chức mẹ;
b) Trường hợp cần thiết, BCTC thống nhất còn phải trình bày:
i) Lý do ko thống nhất BCTC của tổ chức con;
ii) Bản tính mối liên hệ giữa tổ chức mẹ và tổ chức con trong trường hợp tổ chức
mẹ nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết nhưng ko sở hữu trực tiếp hoặc sở
hữu gián tiếp thông qua những tổ chức con khác;
iii) Tên của doanh nghiệp mà tổ chức mẹ vừa nắm giữ hơn 50% quyền biểu quyết
vừa sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua những tổ chức con khác nhưng
ko sở hữu quyền kiểm soát, nên doanh nghiệp đó ko phải là tổ chức con; và
iv) tác động của việc sắm và bán những tổ chức con tới tình hình tài chính tại ngày
lập báo cáo, kết quả của kỳ báo cáo và tác động tới những số liệu tương ứng
của kỳ trước.
c) Trong BCTC riêng của tổ chức mẹ phải trình bày phương pháp kế toán áp
dụng đối với những tổ chức con./.

Originally posted 2019-01-06 13:24:51.