Số hiệu văn bản: 201/2009/TT-BTC
Cơ quan ban hành: BỘ TÀI CHÍNH
Ngày ban hành: Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2009
Phạm vi ứng dụng: Hướng dẫn xử lý những khoản chênh lệch tỷ giá trong doanh nghiệp
Văn bản liên quan:
– Căn cứ Luật Thuế TNDN năm 2008;
– Căn cứ Nghị định số 124/2008/NĐ-CP ngày 11/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế TNDN;
– Căn cứ Nghị định số 118/2008/NĐ-CP ngày 27/11/2008 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính;
– Căn cứ Nghị định số 09/2009/NĐ-CP ngày 5/2/2009 của Chính phủ ban hành Quy chế quản lý tài chính của đơn vị nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác;
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng tại công văn số 2225/VPCP-KTTH ngày 9/4/2009 của Văn phòng Chính phủ về việc xử lý chênh lệch tỷ giá ngoại tệ, Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý những khoản chênh lệch tỷ giá trong doanh nghiệp như sau:

PHẦN A – QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Đối tượng, phạm vi ứng dụng:
Thông tư này ứng dụng cho doanh nghiệp được thành lập và hoạt động tại Việt Nam theo quy định của pháp luật. Thông tư ko ứng dụng đối với những doanh nghiệp chuyên kinh doanh tậu bán ngoại tệ.
Đối với những doanh nghiệp được thành lập trên hạ tầng những Hiệp nghị ký giữa Chính phủ nước Cùng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ những nước, nếu Hiệp nghị sở hữu những quy định về xử lý chênh lệch tỷ giá khác với hướng dẫn tại Thông tư này thì thực hiện theo quy định của Hiệp nghị đó.
Điều 2. Những từ ngữ sử dụng trong Thông tư này được hiểu như sau:
1. “Ngoại tệ” là đơn vị tiền tệ khác với đơn vị tiền tệ kế toán của một doanh nghiệp.
2. “Nghiệp vụ ngoại tệ” là chỉ những nghiệp vụ thu chi bằng ngoại tệ và để tính giá.
3. “Tỷ giá hối đoái” là tỷ giá trao đổi giữa hai loại tiền (sau đây gọi tắt là tỷ giá).
4. “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” là chênh lệch giữa tỷ giá ghi sổ kế toán với tỷ giá quy đổi tại thời khắc điều chỉnh của cùng một loại ngoại tệ.
Điều 3. Doanh nghiệp sở hữu những nghiệp vụ ngoại tệ thực hiện hạch toán những khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái theo quy định của chế độ kế toán hiện hành.
Tỷ giá quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam thực hiện theo quy định tại Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc ban hành Chế độ kế toán doanh nghiệp.
Điều 4. Những ngoại tệ mà Nhà băng Nhà nước Việt Nam ko công bố tỷ giá quy đổi ra “Đồng” Việt Nam thì thống nhất quy đổi thông qua đồng USD Mỹ theo tỷ giá giao dịch của nhà băng mà doanh nghiệp mở tài khoản tại thời khắc thực tế phát sinh hoặc thẩm định lại số dư những khoản mục tiền tệ sở hữu gốc ngoại tệ cuối kỳ.
PHẦN B – QUY ĐỊNH CỤ THỂ
Điều 5. Toàn bộ chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ của hoạt động sản
xuất kinh doanh, kể cả hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản (của doanh nghiệp vừa sản xuất kinh doanh, vừa sở hữu hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản) được hạch toán ngay vào giá tiền tài chính hoặc doanh thu hoạt động tài chính trong kỳ.
Điều 6. Nội dung xử lý những khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái:
1. Xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái của nghiệp vụ ngoại tệ trong kỳ:
1.1. Trong giai đoạn đầu tư xây dựng để hình thành tài sản nhất định của doanh nghiệp mới thành lập:
Trong giai đoạn đầu tư xây dựng để hình thành tài sản nhất định của doanh nghiệp mới thành lập, chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh lúc trả tiền những khoản mục tiền tệ sở hữu gốc ngoại tệ để thực hiện đầu tư xây dựng và chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh lúc thẩm định lại những khoản mục tiền tệ sở hữu gốc ngoại tệ cuối năm tài chính được phản ánh lũy kế, riêng biệt trên Bảng cân đối kế toán. Lúc tài sản nhất định hoàn thành đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng thì chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong giai đoạn đầu tư xây dựng được phân bổ dần vào thu nhập hoặc giá tiền sản xuất, kinh doanh cụ thể:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái tăng được phân bổ dần vào thu nhập tài chính của doanh nghiệp, thời kì phân bổ ko quá 5 năm kể từ lúc dự án đưa vào hoạt động.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm được phân bổ dần vào giá tiền tài chính của doanh nghiệp, thời kì phân bổ ko quá 5 năm kể từ lúc dự án đưa vào hoạt động.
1.2. Thời kỳ doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh:
Trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh, kể cả việc đầu tư xây dựng để hình thành tài sản nhất định của doanh nghiệp đang hoạt động, chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh lúc trả tiền những khoản mục tiền tệ sở hữu gốc ngoại tệ sẽ được ghi nhận là thu nhập hoặc giá tiền trong năm tài chính cụ thể:
a. Đối với nợ phải thu:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái tăng tính vào thu nhập tài chính trong kỳ.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm tính vào giá tiền tài chính trong kỳ.
b. Đối với nợ phải trả:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm tính vào thu nhập tài chính trong kỳ.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái tăng tính vào giá tiền tài chính trong kỳ.
1.3. Thời kỳ giải thể, thanh lý doanh nghiệp:
a. Đối với nợ phải thu:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái tăng tính vào thu nhập thanh lý doanh nghiệp.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá  hối đoái  giảm tính vào giá tiền thanh lý doanh nghiệp.
b. Đối với nợ phải trả:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm tính vào thu nhập thanh lý doanh nghiệp.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá  hối đoái  tăng tính vào giá tiền thanh lý doanh nghiệp.
1.4. Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ do việc tậu, bán ngoại tệ:
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái tăng tính vào thu nhập tài chính trong kỳ.
– Trường hợp chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm tính vào giá tiền tài chính trong kỳ.
2. Xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do thẩm định lại số dư ngoại tệ cuối kỳ:
Cuối kỳ kế toán, doanh nghiệp phải quy đổi số dư tiền mặt, tiền gửi, tiền đang chuyển, những khoản nợ phải thu, nợ phải trả sở hữu gốc ngoại tệ ra “đồng Việt Nam” theo tỷ giá quy định tại Điều 3 của Thông tư này. Khoản chênh lệch giữa tỷ giá sau lúc quy đổi với tỷ giá đang hạch toán trên sổ kế toán được xử lý như sau:
2.1. Đối với chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do việc thẩm định lại số dư cuối năm là: tiền mặt, tiền gửi, tiền đang chuyển, những khoản nợ ngắn hạn (1 năm trở xuống) sở hữu gốc ngoại tệ tại thời khắc lập BCTC thì ko hạch toán vào giá tiền hoặc thu nhập mà để số dư trên BCTC, đầu năm sau ghi bút toán trái lại để xoá số dư.
2.2. Đối với chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do việc thẩm định lại số dư cuối năm của những khoản nợ dài hạn (trên 1 năm) sở hữu gốc ngoại tệ tại thời khắc lập BCTC thì được xử lý như sau:
a. Đối với những khoản nợ phải thu dài hạn:
Đối với những khoản nợ phải thu bằng ngoại tệ, đơn vị phải thẩm định lại số dư cuối
năm của những loại ngoại tệ, sau lúc bù trừ, chênh lệch còn lại được xử lý như sau:
– Trường hợp chênh lệch tăng được hạch toán vào thu nhập tài chính trong năm.
– Trường hợp chênh lệch giảm được hạch toán vào giá tiền tài chính trong năm.
b. Đối với những khoản nợ phải trả dài hạn:
Đối với khoản nợ phải trả bằng ngoại tệ, đơn vị phải thẩm định lại số dư cuối năm của những loại ngoại tệ, sau lúc bù trừ, chênh lệch còn lại được xử lý như sau:
– Trường hợp chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái thì chênh lệch tỷ giá hạch toán vào giá tiền tài chính trong năm và được tính vào giá tiền hợp lý lúc tính thuế TNDN. Trường hợp hạch toán chênh lệch tỷ giá  hối đoái vào giá tiền làm cho kết quả kinh doanh của đơn vị bị lỗ thì sở hữu thể phân bổ một phần chênh lệch tỷ giá cho năm sau để đơn vị ko bị lỗ nhưng mức hạch toán vào giá tiền trong năm ít nhất cũng phải bằng chênh lệch tỷ giá của số dư ngoại tệ dài hạn phải trả trong năm đó. Số chênh lệch tỷ
giá còn lại sẽ được theo dõi và tiếp tục phân bổ vào giá tiền cho những năm sau nhưng tối đa ko quá 5 năm.
– Trường hợp chênh lệch giảm thì được hạch toán vào thu nhập tài chính. Lúc thanh lý từng khoản nợ phải thu, nợ phải trả dài hạn, nếu tỷ giá trả tiền thực tế phát sinh cao hơn hoặc thấp hơn tỷ giá đang hạch toán trên sổ sách thì phần chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh được xử lý như quy định tại điểm 1.2 khoản 1 Điều 6 của Thông tư này.
PHẦN C – ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 7. Thông tư này sở hữu hiệu lực thi hành sau 45 ngày kể từ ngày ký và thay thế Thông tư số 44/TC-TCDN ngày 8/7/1997 của Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý những khoản chênh lệch tỷ giá trong doanh nghiệp nhà nước và Thông tư số 38/2001/TT-BTC ngày 05/6/2001 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư số 44/TC-TCDN ngày 8/7/1997. Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu sở hữu khó khăn vướng mắc, đề nghị phản ánh kịp thời về Bộ Tài chính để xem xét, khắc phục./.

Nơi nhận:
– Thủ tướng Chính phủ và những Phó TPCP;
– Văn phòng TW và những ban của Đảng;
– Văn phòng Quốc hội;
– Văn phòng Chủ toạ nước;
– Văn phòng BCĐ phòng, chống tham nhũng TW;
– Viện Kiểm sát Nhân dân vô thượng;
– Toà án Nhân dân vô thượng;
– Kiểm toán Nhà nước;
– Những Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan
thuộc Chính phủ, VCCI;
– Cơ quan Trung ương của những đoàn thể;
– UBND, Sở Tài chính, Cục Thuế, Ngân khố nhà nước
những tỉnh,  thành xã trực thuộc TW;
– Web site Chính phủ; Công báo;
– Cục Rà soát văn bản (Bộ Tư pháp)
– Những Tổng đơn vị Nhà nước, Hội Kế toán và Kiểm
toán VN (VAA), Hội Kiểm toán viên hành nghề VN
(VACPA)
– Những đơn vị thuộc Bộ Tài chính
– Web site Bộ Tài chính
– Lưu: VT, Cục TCDN.
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
(đã ký)
Trần Văn Hiếu

Originally posted 2019-01-07 01:47:10.