CHUẨN MỰC SỐ 02 – HÀNG TỒN KHO

QUY ĐỊNH CHUNG
01. Mục đích của chuẩn mực này là quy định và hướng dẫn những nguyên tắc và phương pháp kế
toán hàng tồn kho, gồm: Xác định trị giá và kế toán hàng tồn kho vào giá bán; Ghi khuyến mại trị hàng
tồn kho cho thích hợp với trị giá thuần mang thể thực hiện được và phương pháp tính trị giá hàng tồn
kho làm cơ sở vật chất ghi sổ kế toán và lập BCTC.
02. Chuẩn mực này vận dụng cho kế toán hàng tồn kho theo nguyên tắc giá gốc trừ lúc mang chuẩn
mực kế toán khác quy định cho phép vận dụng phương pháp kế toán khác cho hàng tồn kho.
03. Những thuật ngữ trong chuẩn mực này được hiểu như sau:
Hàng tồn kho: Là những tài sản:
(a) Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh thường ngày;
(b) Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang;
(c) Vật liệu, vật liệu, dụng cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh
hoặc phân phối nhà sản xuất.
Hàng tồn kho bao gồm:
– Hàng hóa sắm về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng sắm đang đi trên phố, hàng gửi đi
bán, hàng hóa gửi đi gia công chế biến;
– Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán;
– Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục
nhập kho thành phẩm;
– Vật liệu, vật liệu, dụng cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã sắm đang đi
trên phố;
– Giá thành nhà sản xuất dở dang.
Trị giá thuần mang thể thực hiện được: Là giá bán ước tính của hàng tồn kho trong kỳ sản xuất, kinh
doanh thường ngày trừ (-) giá bán ước tính để hoàn thành sản phẩm và giá bán ước tính cần thiết
cho việc tiêu thụ chúng.
Giá hiện hành: Là khoản tiền phải trả để sắm một loại hàng tồn kho tương tự tại ngày lập bảng
cân đối kế toán.

NỘI DUNG CHUẨN MỰC
XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ HÀNG TỒN KHO
04. Hàng tồn kho được tính theo giá gốc. Trường hợp trị giá thuần mang thể thực hiện được thấp hơn
giá gốc thì phải tính theo trị giá thuần mang thể thực hiện được.
GIÁ GỐC HÀNG TỒN KHO
05. Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Giá thành sắm, giá bán chế biến và những giá bán liên quan trực tiếp
khác phát sinh để mang được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại.
Giá thành sắm
06. Giá thành sắm của hàng tồn kho bao gồm giá sắm, những loại thuế ko được hoàn lại, giá bán
vận chuyển, bốc xếp, bảo quản trong quá trình sắm hàng và những giá bán khác mang liên quan trực
tiếp tới việc sắm hàng tồn kho. Những khoản chiết khấu thương nghiệp và khuyến mại hàng sắm do hàng
sắm ko đúng quy cách, phẩm chất được trừ (-) khỏi giá bán sắm.
Giá thành chế biến
07. Giá thành chế biến hàng tồn kho bao gồm những giá bán mang liên quan trực tiếp tới sản phẩm
sản xuất, như giá bán nhân lực trực tiếp, giá bán sản xuất chung nhất thiết và giá bán sản xuất
chung biến đổi phát sinh trong quá trình chuyển hóa vật liệu, vật liệu thành thành phẩm.
Giá thành sản xuất chung nhất thiết là những giá bán sản xuất gián tiếp, thường ko thay đổi theo
số lượng sản phẩm sản xuất, như giá bán khấu hao, giá bán bảo dưỡng máy móc thiết bị, nhà
xưởng… và giá bán quản lý hành chính ở những phân xưởng sản xuất.
Giá thành sản xuất chung biến đổi là những giá bán sản xuất gián tiếp, thường thay đổi trực tiếp
hoặc sắp như trực tiếp theo số lượng sản phẩm sản xuất, như giá bán vật liệu, vật liệu gián
tiếp, giá bán nhân lực gián tiếp.
08. Giá thành sản xuất chung nhất thiết phân bổ vào giá bán chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm được
dựa trên công suất thường ngày của máy móc sản xuất. Công suất thường ngày là số lượng sản
phẩm đạt được ở mức trung bình trong những điều kiện sản xuất thường ngày.
– Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra cao hơn công suất thường ngày thì giá bán sản
xuất chung nhất thiết được phân bổ cho mỗi đơn vị sản phẩm theo giá bán thực tế phát sinh.
– Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất thường ngày thì giá bán sản
xuất chung nhất thiết chỉ được phân bổ vào giá bán chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức
công suất thường ngày. Khoản giá bán sản xuất chung ko phân bổ được ghi nhận là giá bán
sản xuất, kinh doanh trong kỳ.
Giá thành sản xuất chung biến đổi được phân bổ hết vào giá bán chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm
theo giá bán thực tế phát sinh.
09. Trường hợp một trật tự sản xuất ra nhiều loại sản phẩm trong cùng một khoảng thời kì
mà giá bán chế biến của mỗi loại sản phẩm ko được phản ánh một cách tách biệt, thì giá bán
chế biến được phân bổ cho những loại sản phẩm theo tiêu thức thích hợp và nhất quán giữa những kỳ
kế toán.
– 10-
Tài liệu làm việcTTài liệu công việc
Trường hợp mang sản phẩm phụ, thì trị giá sản phẩm phụ được tính theo trị giá thuần mang thể thực
hiện được và trị giá này được trừ (-) khỏi giá bán chế biến đã tập hợp chung cho sản phẩm chính.
Giá thành liên quan trực tiếp khác
10. Giá thành liên quan trực tiếp khác tính vào giá gốc hàng tồn kho bao gồm những khoản giá bán khác
ngoài giá bán sắm và giá bán chế biến hàng tồn kho. Ví dụ, trong giá gốc thành phẩm mang thể bao
gồm giá bán thiết kế sản phẩm cho một đơn đặt hàng cụ thể.
Giá thành ko kể vào giá gốc hàng tồn kho
11. Giá thành ko được tính vào giá gốc hàng tồn kho, gồm:
(a) Giá thành vật liệu, vật liệu, giá bán nhân lực và những giá bán sản xuất, kinh doanh khác
phát sinh trên mức thường ngày;
(b) Giá thành bảo quản hàng tồn kho trừ những khoản giá bán bảo quản hàng tồn kho cần thiết cho
quá trình sản xuất tiếp theo và giá bán bảo quản quy định ở đoạn 06;
(c) Giá thành bán hàng;
(d) Giá thành quản lý doanh nghiệp.
Giá thành phân phối nhà sản xuất
12. Giá thành phân phối nhà sản xuất bao gồm giá bán viên chức và những giá bán khác liên quan trực tiếp
tới việc phân phối nhà sản xuất, như giá bán giám sát và những giá bán chung mang liên quan.
Giá thành viên chức, giá bán khác liên quan tới bán hàng và quản lý doanh nghiệp ko được tính
vào giá bán phân phối nhà sản xuất.
PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRỊ HÀNG TỒN KHO
13. Việc tính trị giá hàng tồn kho được vận dụng theo một trong những phương pháp sau:
(a) Phương pháp tính theo giá đích danh;
(b) Phương pháp bình quân gia quyền;
(c) Phương pháp nhập trước, xuất trước;
(d) Phương pháp nhập sau, xuất trước.
14. Phương pháp tính theo giá đích danh được vận dụng đối với doanh nghiệp mang ít loại mặt hàng
hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện được.

– 11-
Tài liệu làm việcTTài liệu công việc
15. Theo phương pháp bình quân gia quyền, trị giá của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá
trị trung bình của từng loại hàng tồn kho tương tự đầu kỳ và trị giá từng loại hàng tồn kho được
sắm hoặc sản xuất trong kỳ. Trị giá trung bình mang thể được tính theo thời kỳ hoặc vào mỗi lúc
nhập một lô hàng về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp.
16. Phương pháp nhập trước, xuất trước vận dụng dựa trên giả thiết là hàng tồn kho được sắm
trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho
được sắm hoặc sản xuất sắp thời khắc cuối kỳ. Theo phương pháp này thì trị giá hàng xuất kho
được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời khắc đầu kỳ hoặc sắp đầu kỳ, trị giá của hàng tồn
kho được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời khắc cuối kỳ hoặc sắp cuối kỳ còn tồn kho.
17. Phương pháp nhập sau, xuất trước vận dụng dựa trên giả thiết là hàng tồn kho được sắm sau
hoặc sản xuất sau thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được sắm
hoặc sản xuất trước đó. Theo phương pháp này thì trị giá hàng xuất kho được tính theo giá của lô
hàng nhập sau hoặc sắp sau hết, trị giá của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho
đầu kỳ hoặc sắp đầu kỳ còn tồn kho.
GIÁ TRỊ THUẦN CÓ THỂ THỰC HIỆN ĐƯỢC VÀ LẬP DỰ PHÒNG GIẢM GIÁ HÀNG TỒN KHO
18. Trị giá hàng tồn kho ko thu hồi đủ lúc hàng tồn kho bị hư hỏng, lỗi thời, giá bán bị giảm,
hoặc giá bán hoàn thiện, giá bán để bán hàng tăng lên. Việc ghi khuyến mại gốc hàng tồn kho cho
bằng với trị giá thuần mang thể thực hiện được là thích hợp với nguyên tắc tài sản ko được phản
ánh to hơn trị giá thực hiện ước tính từ việc bán hay sử dụng chúng.
19. Cuối kỳ kế toán năm, lúc trị giá thuần mang thể thực hiện được của hàng tồn kho nhỏ hơn giá
gốc thì phải lập dự phòng khuyến mại hàng tồn kho. Số dự phòng khuyến mại hàng tồn kho được lập là
số chênh lệch giữa giá gốc của hàng tồn kho to hơn trị giá thuần mang thể thực hiện được của
chúng. Việc lập dự phòng khuyến mại hàng tồn kho được thực hiện trên cơ sở vật chất từng mặt hàng tồn
kho. Đối với nhà sản xuất phân phối dở dang, việc lập dự phòng khuyến mại hàng tồn kho được tính theo
từng loại nhà sản xuất mang mức giá riêng biệt.
20. Việc ước tính trị giá thuần mang thể thực hiện được của hàng tồn kho phải dựa trên chứng cứ
tin cậy thu thập được tại thời khắc ước tính. Việc ước tính này phải tính tới sự biến động của giá
cả hoặc giá bán trực tiếp liên quan tới những sự kiện diễn ra sau ngày kết thúc năm tài chính, mà
những sự kiện này được xác nhận với những điều kiện hiện mang ở thời khắc ước tính.
21. Lúc ước tính trị giá thuần mang thể thực hiện được phải tính tới mục đích của việc dự trữ hàng
tồn kho. Ví dụ, trị giá thuần mang thể thực hiện được của lượng hàng tồn kho dự trữ để đảm bảo cho
những hợp đồng bán hàng hoặc phân phối nhà sản xuất ko thể hủy bỏ phải dựa vào trị giá trong hợp
đồng. Nếu số hàng đang tồn kho to hơn số hàng cần cho hợp đồng thì trị giá thuần mang thể thực
hiện được của số chênh lệch giữa hàng đang tồn kho to hơn số hàng cần cho hợp đồng được
thẩm định trên cơ sở vật chất giá bán ước tính.
22. Vật liệu, vật liệu và dụng cụ, dụng cụ dự trữ để sử dụng cho mục đích sản xuất sản phẩm
ko được thẩm định thấp hơn giá gốc nếu sản phẩm do chúng góp phần cấu tạo nên sẽ được
bán bằng hoặc cao hơn giá thành sản xuất của sản phẩm. Lúc mang sự khuyến mại của vật liệu,
vật liệu, dụng cụ, dụng cụ mà giá thành sản xuất sản phẩm cao hơn trị giá thuần mang thể thực hiện
được, thì vật liệu, vật liệu, dụng cụ, dụng cụ tồn kho được thẩm định giảm xuống bằng với giá
trị thuần mang thể thực hiện được của chúng.
– 12-
Tài liệu làm việcTTài liệu công việc
23. Cuối kỳ kế toán năm tiếp theo phải thực hiện thẩm định mới về trị giá thuần mang thể thực hiện
được của hàng tồn kho cuốn năm đó. Trường hợp cuối kỳ kế toán năm nay, nếu khoản dự phòng
khuyến mại hàng tồn kho phải lập thấp hơn khoản dự phòng khuyến mại hàng tồn kho đã lập ở cuối kỳ
kế toán năm trước thì số chênh lệch to hơn phải được hoàn nhập (Theo quy định ở đoạn 24) để
đảm bảo cho trị giá của hàng tồn kho phản ánh trên BCTC là theo giá gốc (nếu giá gốc
nhỏ hơn trị giá thuần mang thể thực hiện được) hoặc theo trị giá thuần mang thể thực hiện được (nếu
giá gốc to hơn trị giá thuần mang thể thực hiện được).
GHI NHẬN CHI PHÍ
24. Lúc bán hàng tồn kho, giá gốc của hàng tồn kho đã bán được ghi nhận là giá bán sản xuất,
kinh doanh trong kỳ thích hợp với doanh thu liên quan tới chúng được ghi nhận. Tất cả những khoản
chênh lệch giữa khoản dự phòng khuyến mại hàng tồn kho phải lập ở cuối niên độ kế toán năn nay
to hơn khoản dự phòng khuyến mại hàng tồn kho đã lập ở cuối niên độ kế toán năm trước, những
khoản hao hụt, mất mát của hàng tồn kho, sau lúc trừ (-) phần bồi thường do trách nhiệm tư nhân
gây ra, và giá bán sản xuất chung ko phân bổ, được ghi nhận là giá bán sản xuất, kinh doanh
trong kỳ. Trường hợp khoản dự phòng khuyến mại hàng tồn kho được lập ở cuối niên độ kế toán
năm nay nhỏ hơn khoản dự phòng khuyến mại hàng tồn kho đã lập ở cuối niên độ kế toán năm
trước, thì số chênh lệch to hơn phải được hoàn nhập ghi giảm giá bán sản xuất, kinh doanh.
25. Ghi nhận trị giá hàng tồn kho đã bán vào giá bán trong kỳ phải đảm bảo nguyên tắc thích hợp
giữa giá bán và doanh thu.
26. Trường hợp một số loại hàng tồn kho được sử dụng để sản xuất ra tài sản nhất thiết hoặc sử
dụng như nhà xưởng, máy móc, thiết bị tự sản xuất thì giá gốc hàng tồn kho này được hạch toán
vào trị giá tài sản nhất thiết.
TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH
27. Trong BCTC, doanh nghiệp phải trình bày:
(a) Những chính sách kế toán vận dụng trong việc thẩm định hàng tồn kho, gồm cả phương pháp
tính trị giá hàng tồn kho;
(b) Giá gốc của tổng số hàng tồn kho và giá gốc của từng loại hàng tồn kho được phân loại
thích hợp với doanh nghiệp;
(c) Trị giá dự phòng khuyến mại hàng tồn kho;
(d) Trị giá hoàn nhập dự phòng khuyến mại hàng tồn kho;
(e) Những trường hợp hay sự kiện dẫn tới việc trích lập thêm hoặc hoàn nhập dự phòng
khuyến mại hàng tồn kho;
(f) Trị giá ghi sổ của hàng tồn kho (Giá gốc trừ (-) dự phòng khuyến mại hàng tồn kho) đã sử dụng
để thế chấp, cầm cố đảm bảo cho những khoản nợ phải trả.
28. Trường hợp doanh nghiệp tính trị giá hàng tồn kho theo phương pháp nhập sau, xuất trước
thì BCTC phải phản ánh số chênh lệch giữa trị giá hàng tồn kho trình bày trong bảng
cân đối kế toán với:
(a) Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo phương pháp nhập trước, xuất trước (nếu giá
trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo phương pháp nhập trước, xuất trước nhỏ hơn trị giá
hàng tồn kho cuối kỳ tính theo phương pháp bình quân gia quyền và trị giá thuần mang thể
thực hiện được); hoặc
Với trị giá hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo phương pháp bình quân gia quyền (nếu
trị giá hàng tồn kho cuối kỳ tính theo phương pháp bình quân gia quyền nhỏ hơn trị giá
hàng tồn kho cuối kỳ tính theo phương pháp nhập trước, xuất trước và trị giá thuần mang
thể thực hiện được); hoặc
Với trị giá hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo trị giá thuần mang thể thực hiện được (nếu
trị giá hàng tồn kho cuối kỳ tính theo trị giá thuần mang thể thực hiện được nhỏ hơn trị giá
hàng tồn kho tính theo phương pháp nhập trước, xuất trước và phương pháp bình quân
gia quyền); hoặc
(b) Trị giá hiện hành của hàng tồn kho cuối kỳ tại ngày lập bảng cân đối kế toán (nếu trị giá
hiện hành của hàng tồn kho tại ngày lập bảng cân đối kế toán nhỏ hơn trị giá thuần mang
thể thực hiện được); hoặc với trị giá thuần mang thể thực hiện được (nếu trị giá hàng tồn
kho cuối kỳ tính theo trị giá thuần mang thể thực hiện được nhỏ hơn trị giá hàng tồn kho cuối
kỳ tính theo trị giá hiện hành tại ngày lập bảng cân đối kế toán).
29. Trình bày giá bán về hàng tồn kho trên báo cáo kết quả sản xuất, kinh doanh được phân loại
giá bán theo chức năng.
30. Phân loại giá bán theo chức năng là hàng tồn kho được trình bày trong khoản mục “Giá vốn
hàng bán” trong báo cáo kết quả kinh doanh, gồm giá gốc của hàng tồn kho đã bán, khoản dự
phòng khuyến mại hàng tồn kho, những khoản hao hụt mất mát của hàng tồn kho sau lúc trừ (-) phần
bồi thường do trách nhiệm tư nhân gây ra, giá bán sản xuất chung ko được phân bổ.

Originally posted 2019-01-06 22:52:43.