Chuẩn mực kiểm toán số 501: Bằng cớ kiểm toán đối với những khoản mục và sự kiện đặc thù
(Ban hành kèm theo Thông tư số 214/2012/TT-BTC
ngày 06 tháng 12 năm 2012 của Bộ Tài chính)
I/ QUY ĐỊNH CHUNG
Phạm vi ứng dụng
01. Chuẩn mực kiểm toán này quy định và hướng dẫn trách nhiệm của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán (sau đây gọi là “kiểm toán viên”) trong việc xem xét, thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp đối với những khoản mục và sự kiện đặc thù, thích hợp với Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 330, số 500 và những chuẩn mực kiểm toán Việt Nam khác với liên quan, bao gồm hàng tồn kho, những vụ kiện tụng và tranh chấp liên quan tới đơn vị được kiểm toán và những thông tin phòng ban trong một cuộc kiểm toán BCTC.
02. Kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán phải tuân thủ những quy định và hướng dẫn của Chuẩn mực này trong quá trình thực hiện kiểm toán.
Đơn vị được kiểm toán (khách hàng) và các đối tác sử dụng kết quả kiểm toán phải với những hiểu biết cần thiết về những quy định và hướng dẫn của Chuẩn mực này để phối hợp công việc với kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán và xử lý những mối quan hệ liên quan tới quá trình phân phối và thu thập bằng cớ kiểm toán đối với những khoản mục và sự kiện đặc thù.
Mục tiêu
03. Mục tiêu của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán là thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về:
(a) Sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho;
(b) Tính đầy đủ của những vụ kiện tụng và tranh chấp liên quan tới đơn vị được kiểm toán;
(c) Việc trình bày và công bố thông tin phòng ban theo phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng.
II/ NỘI DUNG CHUẨN MỰC
Yêu cầu
Hàng tồn kho
04. Trường hợp hàng tồn kho được xác định là trọng yếu đối với BCTC thì kiểm toán viên phải thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho bằng cách:
(a) Tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho, trừ lúc việc tham gia là ko thể thực hiện được, nhằm (xem hướng dẫn tại đoạn A1 – A3 Chuẩn mực này):
(i) Phân tích những hướng dẫn và thủ tục của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán đối với việc ghi chép và kiểm soát kết quả kiểm kê hiện vật hàng tồn kho của đơn vị (xem hướng dẫn tại đoạn A4 Chuẩn mực này);
(ii) Quan sát việc thực hiện những thủ tục kiểm kê theo quy định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán (xem hướng dẫn tại đoạn A5 Chuẩn mực này);
(iii) Rà soát hàng tồn kho (xem hướng dẫn tại đoạn A6 Chuẩn mực này);
(iv) Thực hiện kiểm kê chọn mẫu (xem hướng dẫn tại đoạn A7 – A8 Chuẩn mực này);
(b) Thực hiện những thủ tục kiểm toán đối với những sổ kế toán ghi chép cuối cùng về hàng tồn kho của đơn vị để xác định liệu những sổ kế toán này với phản ánh xác thực kết quả kiểm kê hàng tồn kho thực tế hay ko.
05. Trường hợp việc kiểm kê hiện vật hàng tồn kho được tiến hành tại ngày khác với ngày kết thúc kỳ kế toán thì ngoài những thủ tục quy định tại đoạn 04 Chuẩn mực này, kiểm toán viên còn phải thực hiện những thủ tục kiểm toán để thu thập bằng cớ kiểm toán về việc liệu những biến động hàng tồn kho giữa ngày thực hiện kiểm kê và ngày kết thúc kỳ kế toán với được ghi chép đúng đắn hay ko (xem hướng dẫn tại đoạn A9 – A11 Chuẩn mực này).
06. Trường hợp kiểm toán viên ko thể tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho do những tình huống ko lường trước được, kiểm toán viên phải thực hiện kiểm kê hoặc quan sát việc kiểm kê hiện vật vào một ngày khác, và thực hiện những thủ tục kiểm toán đối với những giao dịch xảy ra giữa thời khắc kiểm kê lại và thời khắc đơn vị thực hiện kiểm kê.
07. Trường hợp kiểm toán viên ko thể tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho, kiểm toán viên phải thực hiện những thủ tục kiểm toán thay thế nhằm thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho. Nếu ko thể thực hiện những thủ tục kiểm toán thay thế như đã nêu trên, kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến kiểm toán ko phải là ý kiến chấp nhận toàn phần theo quy định và hướng dẫn của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 705 (xem hướng dẫn tại đoạn A12 – A14 Chuẩn mực này).
08. Trường hợp hàng tồn kho được bên thứ ba kiểm soát và bảo quản được xác định là trọng yếu đối với BCTC, kiểm toán viên phải thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho đó, bằng cách thực hiện một hoặc cả hai thủ tục sau:
(a) Yêu cầu bên thứ ba xác nhận về số lượng và tình trạng của hàng tồn kho được bên thứ ba nắm giữ (xem hướng dẫn tại đoạn A15 Chuẩn mực này);
(b) Tiến hành rà soát hoặc thực hiện những thủ tục kiểm toán thích hợp khác tuỳ theo từng trường hợp (xem hướng dẫn tại đoạn A16 Chuẩn mực này).
Những vụ kiện tụng và tranh chấp
09. Kiểm toán viên phải thiết kế và thực hiện những thủ tục kiểm toán để xác định những vụ kiện tụng và tranh chấp liên quan tới đơn vị với thể làm phát sinh rủi ro với sơ sót trọng yếu, bao gồm (xem hướng dẫn tại đoạn A17 – A19 Chuẩn mực này):
(a) Phỏng vấn Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán và những người khác trong đơn vị, kể cả chuyên gia tư vấn pháp luật trong đơn vị, nếu với thể;
(b) Xem xét những biên bản họp Ban quản trị và thư từ trao đổi giữa đơn vị và chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị;
(c) Rà soát những khoản phí tư vấn pháp luật (xem hướng dẫn tại đoạn A20 Chuẩn mực này).
10. Nếu kiểm toán viên thẩm định một rủi ro với sơ sót trọng yếu liên quan tới những vụ kiện tụng và tranh chấp đã được xác định, hoặc lúc những thủ tục kiểm toán được thực hiện cho thấy sự hiện hữu của những vụ kiện tụng và tranh chấp mang tính trọng yếu khác, thì ngoài những thủ tục mà những chuẩn mực kiểm toán Việt Nam khác yêu cầu, kiểm toán viên phải trao đổi trực tiếp với chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị. Kiểm toán viên sẽ thực hiện bằng cách gửi thư yêu cầu cho chuyên gia tư vấn pháp luật yêu cầu liên hệ trực tiếp với kiểm toán viên. Thư yêu cầu này phải do Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán ký và do kiểm toán viên gửi đi. Nếu pháp luật và những quy định hoặc tổ chức nghề nghiệp tương ứng ko cho phép chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị trao đổi trực tiếp với kiểm toán viên, kiểm toán viên phải thực hiện những thủ tục kiểm toán thay thế (xem hướng dẫn tại đoạn A21 – A25 Chuẩn mực này).
11. Kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến kiểm toán ko phải là ý kiến chấp nhận toàn phần theo quy định và hướng dẫn của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 705 nếu:
(a) Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán ko đồng ý cho kiểm toán viên trao đổi hoặc gặp chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị, hoặc chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị từ chối trả lời thư yêu cầu, hoặc bị cấm trả lời;
(b) Kiểm toán viên ko thể thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp bằng cách thực hiện những thủ tục kiểm toán thay thế.
Giải trình bằng văn bản
12. Kiểm toán viên phải yêu cầu Ban Giám đốc và Ban quản trị đơn vị được kiểm toán (trong phạm vi thích hợp) giải trình bằng văn bản về việc Ban Giám đốc và Ban quản trị đã thông tin cho kiểm toán viên và đã ghi nhận, thuyết minh trong BCTC, thích hợp với phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng, về tất cả những vụ kiện tụng và tranh chấp thực tế đã xảy ra mà Ban Giám đốc đã biết và tác động của chúng cần được xem xét lúc lập BCTC.
Thông tin phòng ban
13. Kiểm toán viên phải thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về việc trình bày và thuyết minh thông tin phòng ban theo phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng, bằng cách (xem hướng dẫn tại đoạn A26 Chuẩn mực này):
(a) Tìm hiểu những phương pháp mà Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán sử dụng để xác định thông tin phòng ban (xem hướng dẫn tại đoạn A27 Chuẩn mực này):
(i) Phân tích liệu những phương pháp đó với cho phép lập những thuyết minh thích hợp với phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng hay ko;
(ii) Rà soát việc ứng dụng những phương pháp đó, trong phạm vi thích hợp;
(b) Thực hiện những thủ tục phân tích hoặc những thủ tục kiểm toán thích hợp khác tùy theo từng trường hợp.
III/ HƯỚNG DẪN ÁP DỤNG
Lúc thực hiện Chuẩn mực này cần tham khảo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200.
Hàng tồn kho
Tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho (hướng dẫn đoạn 04(a) Chuẩn mực này)
A1. Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán thường thiết lập những thủ tục kiểm kê hiện vật hàng tồn kho ít nhất một lần một năm để làm hạ tầng cho việc lập và trình bày BCTC và rà soát độ tin cậy của hệ thống kê khai thường xuyên hàng tồn kho của đơn vị.
A2. Tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho bao gồm:
(1) Rà soát hàng tồn kho để xác định sự hiện hữu, thẩm định tình trạng của hàng tồn kho và thực hiện kiểm kê chọn mẫu;
(2) Quan sát việc tuân thủ những hướng dẫn của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán và việc thực hiện những thủ tục ghi chép, kiểm soát kết quả kiểm kê hiện vật hàng tồn kho;
(3) Thu thập bằng cớ kiểm toán về độ tin cậy của những thủ tục kiểm kê theo quy định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán.
Những thủ tục này với thể là thử nghiệm kiểm soát hoặc thử nghiệm cơ bản, tùy theo thẩm định rủi ro của kiểm toán viên, phương pháp tiếp cận theo kế hoạch đã lập và những thủ tục cụ thể được thực hiện.
A3. Ví dụ về những vấn đề liên quan lúc lập kế hoạch tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho (hoặc lúc thiết kế và thực hiện những thủ tục kiểm toán theo những đoạn 04 – 08 của Chuẩn mực này) bao gồm:
(1) Những rủi ro với sơ sót trọng yếu liên quan tới hàng tồn kho;
(2) Đặc điểm của kiểm soát nội bộ liên quan tới hàng tồn kho;
(3) Những thủ tục kiểm kê thích hợp với được thiết lập và những hướng dẫn đúng đắn cho việc kiểm kê hiện vật hàng tồn kho với được ban hành hay ko;
(4) Lộ trình kiểm kê hiện vật hàng tồn kho;
(5) Đơn vị với duy trì hệ thống kê khai thường xuyên hàng tồn kho hay ko;
(6) Địa điểm lưu trữ hàng tồn kho: lúc quyết định địa điểm thích hợp để tham gia kiểm kê hàng tồn kho, kiểm toán viên cần xem xét tính trọng yếu của hàng tồn kho và rủi ro với sơ sót trọng yếu tại những địa điểm khác nhau. Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 600 nhắc tới sự tham gia của những kiểm toán viên khác và do đó với thể thích hợp nếu tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho tại một địa điểm ở xa;
(7) Với cần sự tương trợ của chuyên gia của doanh nghiệp kiểm toán hay ko. Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 620 nhắc tới việc sử dụng chuyên gia của doanh nghiệp kiểm toán để tương trợ kiểm toán viên thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp.
Phân tích những hướng dẫn và thủ tục của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán (hướng dẫn đoạn 04(a)(i) Chuẩn mực này)
A4. Ví dụ về những vấn đề với liên quan lúc thẩm định những hướng dẫn và thủ tục của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán đối với việc ghi chép và kiểm soát việc kiểm kê hiện vật hàng tồn kho, bao gồm:
(1) Việc ứng dụng những hoạt động kiểm soát thích hợp, ví dụ: thu thập những phiếu kiểm kê hiện vật hàng tồn kho đã sử dụng, ghi chép những phiếu kiểm kê hiện vật hàng tồn kho chưa sử dụng, và những thủ tục kiểm kê và kiểm kê lại;
(2) Việc xác định xác thực mức độ hoàn thành của sản phẩm dở dang, hàng chậm luân chuyển, lỗi thời hoặc bị hư hỏng và hàng tồn kho do bên thứ ba nắm giữ, ví dụ, hàng ký gửi;
(3) Những thủ tục được sử dụng để ước tính số lượng hàng tồn kho (nếu với), ví dụ những thủ tục với thể cần thiết trong việc ước tính khối lượng của một đống than đá;
(4) Kiểm soát việc luân chuyển hàng tồn kho giữa những địa điểm và việc vận chuyển, nhận hàng tồn kho trước và sau ngày kiểm kê.
Quan sát việc thực hiện những thủ tục kiểm kê theo quy định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán (hướng dẫn đoạn 04(a)(ii) Chuẩn mực này)
A5. Quan sát việc thực hiện những thủ tục kiểm kê theo quy định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán (ví dụ, những thủ tục liên quan tới kiểm soát sự luân chuyển hàng tồn kho trước, trong và sau lúc kiểm kê) giúp kiểm toán viên thu thập bằng cớ kiểm toán về việc những hướng dẫn và thủ tục của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán đã được thiết kế và thực hiện đầy đủ. Ngoài ra, kiểm toán viên với thể thu thập thông tin liên quan tới việc chia cắt niên độ (ví dụ, chi tiết về sự luân chuyển hàng tồn kho) để giúp kiểm toán viên thực hiện những thủ tục kiểm toán đối với việc hạch toán những biến động của hàng tồn kho sau này.
Rà soát hàng tồn kho (hướng dẫn đoạn 04(a)(iii) Chuẩn mực này)
A6. Lúc tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho, việc rà soát hàng tồn kho giúp kiểm toán viên khẳng định sự hiện hữu của hàng tồn kho (mặc dù ko nhất thiết xác định được người chủ sở hữu của hàng tồn kho), và xác định hàng lỗi thời, bị hư hỏng hoặc quá hạn sử dụng.
Thực hiện kiểm kê chọn mẫu (hướng dẫn đoạn 04(a)(iv) Chuẩn mực này)
A7. Việc thực hiện kiểm kê chọn mẫu, ví dụ bằng cách lựa chọn một số mặt hàng từ phiếu kiểm kê của đơn vị để đối chiếu với hàng thực tế tồn trong kho và lựa chọn một số mặt hàng thực tế tồn trong kho để đối chiếu với phiếu kiểm kê của đơn vị, phân phối bằng cớ kiểm toán về tính đầy đủ và xác thực của những phiếu kiểm kê đó.
A8. Ngoài việc ghi chép kết quả kiểm kê chọn mẫu, việc thu thập phiếu kiểm kê hiện vật hàng tồn kho của đơn vị giúp kiểm toán viên thực hiện những thủ tục kiểm toán tiếp theo để xác định liệu những sổ kế toán ghi chép hàng tồn kho cuối cùng của đơn vị với phản ánh xác thực kết quả kiểm kê hàng tồn kho thực tế hay ko.
Kiểm kê hiện vật hàng tồn kho được tiến hành tại ngày khác với ngày kết thúc kỳ kế toán (hướng dẫn đoạn 05 Chuẩn mực này)
A9. Vì một số lý do thực tế, việc kiểm kê hiện vật hàng tồn kho với thể được tiến hành tại ngày khác với ngày kết thúc kỳ kế toán. Việc kiểm kê này với thể được thực hiện trong cả hai trường hợp đơn vị được kiểm toán kiểm kê hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên hay kiểm kê định kỳ. Trong cả hai trường hợp, hiệu quả của việc thiết kế, thực hiện và duy trì những kiểm soát đối với sự biến động của hàng tồn kho sẽ quyết định liệu việc tiến hành kiểm kê hiện vật hàng tồn kho tại ngày khác với ngày kết thúc kỳ kế toán với thích hợp với mục tiêu kiểm toán hay ko. Đoạn 22 – 23 Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 330 quy định và hướng dẫn những thử nghiệm cơ bản được thực hiện tại một ngày giữa kỳ.
A10. Lúc ứng dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán hàng tồn kho, đơn vị với thể thực hiện kiểm kê hiện vật hoặc những thử nghiệm khác để rà soát độ tin cậy của thông tin về số lượng hàng tồn kho được ghi trong sổ kế toán hàng tồn kho thường xuyên của đơn vị. Trong một số trường hợp, Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán hoặc kiểm toán viên với thể phát hiện ra sự khác biệt giữa sổ kế toán hàng tồn kho thường xuyên và số lượng hiện vật hàng tồn kho thực tế; điều này với thể cho thấy những kiểm soát đối với sự biến động của hàng tồn kho hoạt động ko hiệu quả.
A11. Lúc thiết kế những thủ tục kiểm toán để thu thập bằng cớ kiểm toán về việc liệu những biến động trong số lượng hàng tồn kho giữa ngày kiểm kê và sổ kế toán hàng tồn kho cuối cùng với được ghi chép đúng đắn hay ko, những vấn đề liên quan mà kiểm toán viên cần xem xét bao gồm:
(1) Sổ kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên với được điều chỉnh đúng đắn hay ko;
(2) Độ tin cậy của sổ kế toán hàng tồn kho của đơn vị;
(3) Lý do của những khác biệt đáng kể giữa những thông tin thu thập được trong quá trình kiểm kê hiện vật và sổ kế toán hàng tồn kho.
Việc tham gia kiểm kê hàng tồn kho là ko thể thực hiện được (hướng dẫn đoạn 07 Chuẩn mực này)
A12. Trong một số trường hợp, kiểm toán viên ko thể tham gia kiểm kê hàng tồn kho. Điều này với thể do những yếu tố như tính chất và địa điểm của hàng tồn kho, ví dụ, hàng tồn kho được lưu trữ tại một địa điểm với thể đe dọa tới sự an toàn của kiểm toán viên. Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ để kiểm toán viên đưa ra quyết định ko thể tham gia kiểm kê. Ngoài ra, như đã giảng giải trong đoạn A48 Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200, vấn đề khó khăn, thời kì hoặc tầm giá với liên quan ko phải là hạ tầng hợp lý để kiểm toán viên bỏ qua một thủ tục kiểm toán mà ko với thủ tục kiểm toán khác thay thế hoặc thỏa mãn với bằng cớ kiểm toán ít thuyết phục hơn.
A13. Trong một số trường hợp, lúc kiểm toán viên ko thể tham gia kiểm kê hàng tồn kho, những thủ tục kiểm toán thay thế với thể phân phối đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho, ví dụ rà soát chứng từ về giao dịch bán phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán của một số loại hàng tồn kho cụ thể đã được tậu trước lúc kiểm kê hiện vật hàng tồn kho.
A14. Tuy nhiên, trong những trường hợp khác, kiểm toán viên với thể ko thu thập được đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về sự hiện hữu và tình trạng của hàng tồn kho bằng việc thực hiện những thủ tục kiểm toán thay thế. Trong trường hợp này, đoạn 13 Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 705 yêu cầu kiểm toán viên đưa ra ý kiến kiểm toán ko phải là ý kiến chấp nhận toàn phần vì phạm vi kiểm toán bị giới hạn.
Hàng tồn kho được bên thứ ba kiểm soát và bảo quản
Thủ tục xác nhận (hướng dẫn đoạn 08(a) Chuẩn mực này)
A15. Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 505 quy định và hướng dẫn việc thực hiện những thủ tục xác nhận từ bên ngoài.
Những thủ tục kiểm toán khác (hướng dẫn đoạn 08(b) Chuẩn mực này)
A16. Tùy từng trường hợp, ví dụ, lúc thông tin thu thập được làm phát sinh nghi ngờ về tính thẳng thắn và tính khách quan của bên thứ ba, kiểm toán viên với thể thấy cần thực hiện những thủ tục kiểm toán khác thay thế hoặc bổ sung cho thủ tục xác nhận với bên thứ ba. Ví dụ về những thủ tục kiểm toán khác bao gồm:
(1) Tham gia, hoặc xếp đặt một kiểm toán viên khác tham gia kiểm kê hiện vật hàng tồn kho của bên thứ ba, nếu với thể;
(2) Thu thập báo cáo của một kiểm toán viên khác, hoặc báo cáo của một kiểm toán viên của tổ chức phân phối nhà sản xuất về tính đầy đủ và thích hợp của kiểm soát nội bộ của bên thứ ba để đảm bảo rằng hàng tồn kho được kiểm kê đúng đắn và được bảo vệ thích đáng;
(3) Rà soát những tài liệu liên quan tới hàng tồn kho do bên thứ ba nắm giữ, ví dụ, phiếu nhập kho;
(4) Yêu cầu xác nhận từ các đối tác khác lúc hàng tồn kho đã được đem ra thế chấp.
Những vụ kiện tụng và tranh chấp
Tính đầy đủ của những vụ kiện tụng và tranh chấp (hướng dẫn đoạn 09 Chuẩn mực này)
A17. Những vụ kiện tụng và tranh chấp liên quan tới đơn vị được kiểm toán với thể với tác động trọng yếu tới BCTC và vì vậy, với thể cần phải được ghi nhận hoặc thuyết minh trong BCTC.
A18. Ngoài những thủ tục theo quy định tại đoạn 09 Chuẩn mực này, những thủ tục liên quan khác với thể bao gồm việc sử dụng thông tin thu thập được từ những thủ tục thẩm định rủi ro được thực hiện nhằm tìm hiểu về đơn vị và môi trường của đơn vị để giúp kiểm toán viên biết được về những vụ kiện tụng và tranh chấp liên quan tới đơn vị.
A19. Bằng cớ kiểm toán thu thập được cho mục đích xác định những vụ kiện tụng và tranh chấp mà với thể làm phát sinh rủi ro với sơ sót trọng yếu cũng với thể phân phối bằng cớ kiểm toán về những vấn đề khác với liên quan tới những vụ kiện tụng và tranh chấp, như việc định giá và đo lường. Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 540 quy định và hướng dẫn việc kiểm toán viên xem xét những vụ kiện tụng và tranh chấp cần phải đưa ra những ước tính kế toán hoặc thuyết minh liên quan trong BCTC.
Rà soát những khoản phí tư vấn pháp luật (hướng dẫn đoạn 09(c) Chuẩn mực này)
A20. Tùy từng trường hợp, kiểm toán viên với thể xét thấy cần phải rà soát những chứng từ gốc với liên quan, như hóa đơn về phí tư vấn pháp luật lúc kiểm toán viên rà soát những khoản phí này.
Trao đổi với chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị (hướng dẫn đoạn 10 – 11 Chuẩn mực này)
A21. Việc trao đổi trực tiếp với chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị giúp kiểm toán viên thu thập đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp về việc liệu kiểm toán viên với được biết về những vụ kiện tụng và tranh chấp trọng yếu hay ko và những ước tính của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán về những tác động tài chính, kể cả những tầm giá, với hợp lý hay ko.
A22. Trong một số trường hợp, kiểm toán viên với thể tìm cách trao đổi trực tiếp với chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị bằng cách gửi thư yêu cầu chung. Vì mục đích này, thư yêu cầu chung đề nghị chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị thông tin cho kiểm toán viên về bất kỳ vụ kiện tụng và tranh chấp nào mà chuyên gia tư vấn pháp luật biết, cùng với một bản thẩm định về hậu quả của những vụ kiện tụng và tranh chấp, và ước tính những tác động tài chính, kể cả những tầm giá với liên quan.
A23. Nếu kiểm toán viên xét thấy chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị với thể sẽ ko phúc đáp lại thư yêu cầu chung một cách thích hợp (ví dụ, nếu tổ chức nghề nghiệp mà chuyên gia tư vấn pháp luật là thành viên nghiêm cấm việc trả lời thư yêu cầu đó) thì kiểm toán viên với thể tìm cách trao đổi trực tiếp thông qua việc gửi thư yêu cầu cụ thể. Vì mục đích này, thư yêu cầu cụ thể bao gồm:
(a) Danh sách những vụ kiện tụng và tranh chấp;
(b) Phân tích của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán về hậu quả của từng vụ kiện tụng và tranh chấp đã được xác định và ước tính những tác động tài chính của vụ việc đó, kể cả những tầm giá với liên quan;
(c) Yêu cầu chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị xác nhận tính hợp lý trong những thẩm định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán và phân phối cho kiểm toán viên những thông tin bổ sung, nếu danh sách những vụ kiện tụng và tranh chấp được chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị cho là ko đầy đủ hoặc ko xác thực.
A24. Trong một số trường thống nhất định, kiểm toán viên cũng với thể xét thấy cần phải gặp chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị để trao đổi về hậu quả với thể với của những vụ kiện tụng và tranh chấp. Trường hợp này với thể xảy ra nếu:
(1) Kiểm toán viên xác định rằng những vụ kiện tụng và tranh chấp là rủi ro đáng kể;
(2) Những vụ kiện tụng và tranh chấp với tính chất phức tạp;
(3) Với sự dị đồng giữa Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán và chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị.
Thông thường, những cuộc trao đổi phải với sự đồng ý của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán và cần với đại diện Ban Giám đốc đơn vị tham gia.
A25. Theo quy định tại đoạn 41 Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 700, ngày lập báo cáo kiểm toán ko được trước ngày mà kiểm toán viên thu thập được đầy đủ bằng cớ kiểm toán thích hợp để làm hạ tầng đưa ra ý kiến kiểm toán về BCTC. Kiểm toán viên với thể thu thập bằng cớ kiểm toán về tình trạng của những vụ kiện tụng và tranh chấp cho tới ngày lập báo cáo kiểm toán bằng cách phỏng vấn Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán, chuyên gia tư vấn pháp luật trong đơn vị chịu trách nhiệm khắc phục những vấn đề với liên quan. Trong một số trường hợp, kiểm toán viên với thể cần phải được cập nhật thông tin từ chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị.
Thông tin phòng ban (hướng dẫn đoạn 13 Chuẩn mực này)
A26. Tùy thuộc vào phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng, những đơn vị với thể phải hoặc được phép công bố thông tin phòng ban trong BCTC. Trách nhiệm của kiểm toán viên là đưa ra ý kiến về BCTC xét trên phương diện tổng thể, trong đó với việc trình bày và thuyết minh thông tin phòng ban. Do đó, kiểm toán viên ko buộc phải phải thực hiện những thủ tục kiểm toán cần thiết để đưa ra ý kiến về thông tin phòng ban được trình bày riêng biệt.
Tìm hiểu về những phương pháp mà Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán sử dụng (hướng dẫn đoạn 13(a) Chuẩn mực này)
A27. Tùy từng trường hợp, lúc tìm hiểu về những phương pháp mà Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán sử dụng để xác định thông tin phòng ban và liệu những phương pháp đó với thể cho phép công bố thông tin phòng ban theo phạm vi lập và trình bày BCTC được ứng dụng hay ko, ví dụ về những vấn đề mà kiểm toán viên với thể tìm hiểu bao gồm:
(1) Doanh thu và tầm giá giữa những phòng ban, và loại trừ những khoản phát sinh trong nội bộ một phòng ban;
(2) So sánh với dự toán và những kết quả dự kiến khác, ví dụ, tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu;
(3) Việc phân bổ tài sản và tầm giá giữa những phòng ban;
(4) Tính nhất quán với những kỳ trước, và tính đầy đủ của thuyết minh về những điểm ko nhất quán./.
*****
Originally posted 2019-01-07 18:01:44.