Với hai trường hợp thưởng cổ phiếu cần phải xem xét:
Trường hợp thứ nhất: thưởng cho người sở hữu đóng góp to
Thông thường, lúc nói tới khái niệm thưởng sở hữu tức là việc ưu đãi thường là về vật chất cho một số lượng ít người. Trong những tổ chức cổ phần, sở hữu thể hiểu thưởng cổ phiếu là việc tổ chức tiêu dùng một số cổ phiếu (trước đây là của chung mọi cổ đông) để thưởng cho những người quản lý, cán bộ người lao động viên hay những người sở hữu đóng góp to đối với hoạt động của Doanh nghiệp. Nguồn cổ phiếu tiêu dùng để thưởng thường là cổ phiếu quỹ. Trong trường hợp này, tổng trị giá sổ sách của tổ chức ko thay đổi, mẫu lợi của người được thưởng là rõ ràng: tỷ lệ sở hữu tổ chức của họ sẽ tăng lên. Còn đối với những cổ đông ko được thưởng, tỉ lệ sở hữu tổ chức của họ sẽ giảm đi. Tuy nhiên, đây là một cách để tổ chức khuyến khích ý thức làm việc và sự đóng góp của những người được thưởng, đặc trưng đối với những người quản lý, do đó vẫn được Đại hội cổ đông thông qua.
Trường hợp thứ hai: thưởng cho tất cả những cổ đông
Đây là trường hợp nhiều tổ chức cổ phần ở Việt nam trong thời kì sắp đây hay ứng dụng. Đó là việc tất cả những cổ đông của tổ chức được nhận thêm cổ phiếu mới theo một tỷ lệ nhất định (ví dụ 5:1, cổ đông nắm giữ 5 cổ phiếu cũ được sẽ được nhận thêm 1 cổ phiếu mới). Lúc đó, nhà đầu tư cần nắm được một số nguyên tắc sau:
Thứ nhất, tổ chức ko nhận được vốn đầu tư góp mới từ phía cổ đông hay từ bất kỳ nguồn nào, do đó vốn chủ sở hữu của những cổ đông ko thay đổi. Thực chất, đây là việc làm tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận để lại, hay nói cách khác, đây chỉ là việc chuyển đổi giữa những khoản mục trong vốn đầu tư cổ đông: từ lợi nhuận để lại sang vốn điều lệ mà ko làm thay đổi tổng vốn đầu tư cổ đông.
Thứ hai, cổ phiếu được phát thêm cho cổ đông đã làm tăng số lượng cổ phiếu của tổ chức (1/5 hay 20%). Lúc số lượng cổ phiếu tăng lên, vốn đầu tư chủ sở hữu ko đổi, trị giá sổ sách (=vốn đầu tư chủ sở hữu / tổng số cổ phiếu) của cổ phiếu sẽ giảm theo tỷ lệ tương ứng. Tỷ lệ sở hữu tổ chức của mỗi cổ đông trước và sau lúc phát hành thêm cổ phiếu là ko đổi.
Thứ ba, đây thường là cách những tổ chức trên toàn cầu hiện nay trả cổ tức cho cổ đông bằng cổ phiếu (inventory dividend) thay vì trả bằng tiền (money dividend) bởi tổ chức muốn giữ lại tiền để mở rộng sản xuất kinh doanh hay đầu tư vào dự án mới. Việc sở hữu lợi hay ko của chính sách này đối với cổ đông được quyết định bởi sự thành công của kế hoạch đầu tư mới. Nếu kế hoạch này đem lại lợi nhuận cao, lượng tiền đầu tư của cổ đông sẽ được sử dụng hiệu quả, tổng trị giá của tổ chức sẽ tăng lên. Còn trong trường hợp trái lại, điều này sẽ sở hữu tác động ko chỉ tới phần cổ phiếu mới được nhận thêm mặc cả phần cổ phiếu những cổ đông đã nắm giữ trước đây.
Việc sử dụng thuật ngữ “cổ phiếu thưởng” theo nghĩa thứ 2 thực chất là tiêu dùng sai. Điều này cũng gây ra rất nhiều tranh cãi, nhất là sắp đây, lúc bộ tài chính quyết định đánh thuế chứng khoán, và “cổ phiếu thưởng” cũng là một trong những hạng mục bị đánh thuế. Nếu hiểu theo nghĩa thứ nhất thì việc đánh thuế là hợp lý, còn hiểu theo nghĩa thứ 2 là bất hợp lý.
Originally posted 2019-01-07 07:22:52.
