Giai đoạn 2011 – 2016, tổng NLTC huy động từ cùng đồng dân cư đạt 4.388,36 tỷ đồng chiếm sắp 6,2 % NLTC huy động cho XDNTM, trong đó vốn đóng góp của cùng đồng dân cư là 3.734 tỷ đồng và 654,36 tỷ đồng từ nguồn đóng góp của con em xa quê (Bảng 3.11). Tuy mức đóng góp này chưa hoàn thành kế hoạch đề ra, nhưng với một vùng đất thuần nông, thu nhập thấp như Hà Tĩnh, kết quả này thể hiện sự quyết tâm của chính quyền và nhân dân địa phương trong công cuộc XDNTM. Căn cứ để tiến hành huy động NLTC từ cùng đồng dân cư được dựa trên tổng trị giá của từng dự án; mức tương trợ từ NS; hình thức tương trợ bằng tiền hay bằng nguyên vật liệu do chính quyền thôn/xã thảo luận và thống nhất ý kiến với người dân về những hình thức và mức đóng góp. Theo chính sách tương trợ vốn xây dựng CSHT của Tỉnh, phần to những dự án kết cấu hạ tầng cấp thôn, NS tương trợ theo tỷ lệ % nhất định (Phụ lục 2) trị giá dự án bằng xi măng hoặc tiền trên cơ sở vật chất đăng ký của những thôn, phần còn lại nhân dân đóng góp.
Những khoản thu XDNTM cấp xã phần to đều sở hữu phiếu thu và được ghi thu- ghi chi vào NS xã. Nhìn chung, người dân thẩm định tích cực về công việc quản lý và sử dụng NLTC đóng góp xây dựng CSHT tại những địa phương. Trên thực tế, đóng góp xây dựng CSHT (bao gồm cấp xã và cấp thôn) thường mang lại lợi ích rõ ràng và trực tiếp cho người dân ngay tại địa phương nên người dân thường sở hữu xu hướng hài lòng với những đóng góp này.
Trong tổng nguồn lực XDNTM tại 229 xã, vốn người dân trực tiếp đóng góp XDNTM chiếm 6,2%, nhưng nếu tính cả phần vốn tín dụng (vốn tín dụng do người dân vay để phát triển sản xuất), vốn người dân trực tiếp bỏ ra xây dựng, sửa chữa nhà cửa, dự án, SXKD.. thì NLTC này chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng những NLTC cho XDNTM.
Tuy nhiên, một số xã huy động người dân đóng góp tiền mặt to để “tiếp thu” hết vốn NTM được phân bổ: Thuận Lộc 24,6 tỷ đồng, bình quân mỗi hộ đóng góp 22 triệu đồng/năm; Đồng Lộc 14,3 tỷ đồng, Phúc Trạch 18,8 tỷ đồng, bình quân trong cả Tỉnh mỗi hộ đóng góp 5 triệu đồng/năm (Bảng 3.15)
NLTC huy động từ dân cư sở hữu xu hướng tăng trong những năm đầu thực hiện Chương trình nhưng sau đó giảm mạnh. Thực tế huy động NLTC ở những địa phương cho thấy, trong những năm đầu thực hiện, đóng góp của dân cư chủ yếu ở việc hiến đất và tài sản trên đất, nhưng những năm sau đó huy động từ dân cư sẽ giảm tương đối và chỉ tập trung ở hình thức đóng góp ngày công lao động và tiền mặt… Mặt khác, những dự án phúc lợi chung theo kế hoạch huy động vốn từ cùng đồng đòi hỏi tài chính to như: nhà văn hoá xã, trường học, Trạm y tế, đường trục xã, đường trục chính nội đồng, việc huy động sức dân gặp nhiều khó khăn; nếu tập trung chỉ đạo triển khai sớm đạt chuẩn những nội dung này, sẽ tiềm tàng nợ tồn đọng và dễ phát sinh tình trạng huy động quá sức dân.
Khảo sát ý kiến của 200 hộ dân trên khu vực về vấn đề tuyên truyền của các ngành và huy động đóng góp của họ cho chương trình XDNTM tại địa phương, kết quả được tổng hợp trên Bảng 3.16.
Nhận thức về chương trình XDNTM là nhân tố tác động to tới kết quả huy động NLTC cho chương trình XDNTM ở những địa phương. Qua khảo sát 100% người dân đã được nghe về chương trình qua những hình thức tuyên truyền, phổ biến khác nhau.Về mức độ thích hợp của công việc tuyên truyền thì sở hữu tới 36% số người được hỏi cho rằng hình thức tuyên truyền là chưa thích hợp với họ. Với thắc mắc về mức độ hiểu về nội dung của chương trình XDNTM, chỉ sở hữu 18% người được hỏi cho rằng họ hiểu rõ về Chương trình, trong lúc đó sở hữu tới 68% số người mới chỉ hiểu được một phần và 14% chưa hiểu gì vấn đề này.
Lúc hỏi về nhận thức của họ về chủ thể của chương trình XDNTM thì sở hữu 54% người trả lời chủ thể là người dân. Còn lại 46% người được hỏi nhận thức chưa đúng về chủ thể của chương trình, trong đó: 23% người được hỏi cho rằng chủ thể là Nhà nước; 14% người được hỏi cho rằng chủ thể là CQĐP; 8% người được hỏi cho rằng chủ thể là những đoàn thể địa phương; 1% người được hỏi trả lời là ko biết hoặc cho rằng chủ thể là những đối tượng khác.
Qua bảng khảo sát cũng cho thấy, kết quả khảo sát 200 hộ dân thì sở hữu 196 hộ đã tham gia đóng góp cho chương trình, chỉ sở hữu 4 hộ chưa tham gia đóng góp. Trong số 196 hộ đã tham gia đóng góp thì: Với 32 hộ (chiếm 15%) cho rằng mức họ đã đóng góp là cao so với khả năng của họ; Với 157 hộ (chiếm 80%) cho rằng mức họ đã đóng góp trong thời kì vừa qua là thích hợp với khả năng của họ; Với 11 hộ (chiếm 5%) cho rằng mức họ đã đóng góp trong thời kì vừa qua còn thấp với khả năng của họ và sẽ tiếp tục đóng góp trong thời kì sắp tới.
Kết quả khảo sát thẩm định của người dân về những giải pháp để huy động NLTC từ cùng đồng cho XDNTM cho thấy về việc tổ chức những cuộc họp cùng đồng để đàm đạo vẫn sở hữu 29% người thẩm định mức trung bình, 14,5% thẩm định ở mức yếu cho thấy vấn đề này còn chưa đạt được yêu cầu đặt ra. Về công việc tham gia vận động của những tổ chức đoàn thể sở hữu 36% người thẩm định mức trung bình và 16% thẩm định ở mức yếu. Về vấn đề đảm bảo tính nghiêm túc trong quản lý những khoản đóng góp (như việc ghi chép, thống kê, báo cáo…) của những đối tượng đóng góp vào chương trình sở hữu 72% thẩm định ở mức tốt và 22,5% thẩm định ở mức trung bình. Về sự sáng tỏ, công khai trong quá trình sử dụng vốn được thẩm định khá tốt, chỉ sở hữu 14,5 % người thẩm định mức thấp.
Qua khảo sát cũng thấy được sự tham gia đông đảo của người dân vào thực hiện chương trình XDNTM, trong đó sở hữu tham gia đóng góp những NLTC là một thành công quan yếu của công việc tổ chức và triển khai thực hiện Chương trình này ở những địa phương. Những thành công này sở hữu được là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất, thường xuyên, liên tục của các ngành ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp của cả hệ thống chính trị.
