Mang rất nhiều lý do để các đối tác tranh chấp trong KDTM lựa chọn những hình thức khắc phục tranh chấp thích hợp với những yêu cầu của mình:
Tranh chấp KDTM được khắc phục bằng Thương lượng
Là phương thức được các đối tác tranh chấp lựa chọn trước tiên và trong thực tiễn phần to những tranh chấp trong kinh doanh, thương nghiệp được khắc phục bằng phương thức này. Nhà nước khuyến khích vận dụng phương thức tự thương lượng để khắc phục tranh chấp trên ý thức hoàn toàn tôn trọng quyền thỏa thuận của các đối tác.
Tuy vậy, mang thể thấy rằng chỉ lúc tính chất của những tranh chấp là thuần tuý trị giá ( về mặt kinh tế ) của những tranh chấp là ko nhiều, các đối tác lại mang thiện chí và am tường pháp luật thì phương pháp này mới được sử dụng nhiều. Như thế, thông thường với những vụ việc mang tính chất, mức độ và nằm trong hoàn cảnh trên thì khắc phục tranh chấp bằng thương lượng mới trở nên thích hợp và được các đối tác lựa chọn.
Pháp luật nhiều quốc gia luôn khuyến khích các đối tác tranh chấp sử dụng phưng thức thương lượng để tìm kiếm sự thỏa thuận và thống nhất với nhau về cam kết trong KDTM. Thương lượng trở thành một điều kiện đề nghị phải mang trước lúc các đối tác vận dụng những phương thức khắc phục tranh chấp khác.
Tranh chấp trong KDTM là những tranh chấp rất phức tạp, thế nhưng lúc các đối tác mang thiện chí và ngồi lại với nhau để tháo gỡ dị đồng thì nó trở nên rất thuận lợi trong việc chấp dưtrs tranh chấp. Thương lượng là phương thức thể hiện thiện chí của các đối tác mong muốn khắc phục ổn thỏa những dị đồng một cách nhẹ nhõm và thuần tuý nhất.
Tranh chấp KDTM được giải quyêt bằng hòa giải:
Hòa giải là một trong những giải pháp khắc phục tranh chấp thương nghiệp ngoài tố tụng được thẩm định cao về tính hiệu quả. Tuy nhiên, ở Việt Nam, giải pháp này lại chưa được những doanh nghiệp “ưa thích”.
Hệ thống pháp luật về hòa giải hiện hành chủ yếu điều chỉnh hoạt động hòa giải trong tố tụng và hòa giải những tranh chấp, dị đồng dân sự ở cơ sở vật chất, đời sống cùng đồng. Riêng hòa giải với tính chất là một giải pháp khắc phục tranh chấp thương nghiệp ngoài tố tụng là một khái niệm mới được ghi nhận tại khoản 2 Điều 317 Luật Thương nghiệp 2005. Nhưng tất cả chỉ vẻn vẹn qui định, “hòa giải giữa các đối tác do một cơ quan, tổ chức hoặc tư nhân được các đối tác thỏa thuận chọn làm trung gian hòa giải” là hình thức khắc phục tranh chấp, mà ko mang văn bản hướng dẫn cụ thể lúc hòa giải phải làm theo qui trình, thủ tục nào, nội dung và hiệu lực của phương thức khắc phục tranh chấp này ra sao.
Chỉ duy nhất Trung tâm Trọng tài quốc tế (VIAC) đặt cạnh Phòng Thương nghiệp & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) là hiện thức hóa qui định tại khoản 2 Điều 317 Luật Thương nghiệp thành Qui tắc hòa giải của VIAC (20 điều, mang hiệu lực từ 10/9/2007). Nhưng cũng chỉ là bộ qui tắc “nội bộ”, vận dụng cho những DN mang nhu cầu đề nghị VIAC làm trung gian hòa giải. Còn ở những trung tâm trọng tài khác nếu được DN yêu cầu làm trung gian hòa giải thì chỉ mang nước “khoanh tay” vì ko mang cơ sở vật chất pháp lý.
Rõ ràng, dù hòa giải trong khắc phục tranh chấp thương nghiệp được thẩm định là mang nhiều ưu điểm về thời kì khắc phục ngắn, giá thành tương đối thấp, thủ tục thuần tuý và giữ được hòa khí của các đối tác tranh chấp tune thực tế, pháp luật lại thiếu những qui định xác nhận pháp lý chế định hòa giải trong khắc phục tranh chấp thương nghiệp, ko mang thiết chế đề nghị thực hiện kết quả hòa giải… Điều đó khiến cho hoạt động hòa giải tranh chấp thương nghiệp ở nước ta thiếu đi tính nhiều năm kinh nghiệm và qui định hòa giải (như một giải pháp khắc phục tranh chấp) vẫn luôn “vắng bóng” trong những hợp đồng giao thương giữa những DN trong nước với nhau và giữa DN trong nước với DN nước ngoài.
GS.Kobayashi Levin (Đại học Kyushu – Nhật Bản) cho biết, sự mất thăng bằng giữa hòa giải do Nhà nước và tổ chức xã hội tiến hành ở Nhật là 1/10. Vì thế, Nhật Bản đã ban hành luật về hòa giải, qui định vận dụng hình thức hòa giải trong khắc phục những tranh chấp dân sự, thương nghiệp nhưng vì lấp lửng nên lúc vận dụng trong thực tiễn đã xuất hiện nhiều hình thức hòa giải (cả theo truyền thống Nhật Bản và phương Tây). Thực trạng này dẫn tới sự rối loạn và ko phát huy được hiệu quả của giải pháp hòa giải, thậm chí tạo ra phản ứng lại việc vận dụng giải pháp hòa giải để khắc phục tranh chấp. Từ kinh nghiệm đó của Nhật Bản cho thấy, cần mang luật điều chỉnh hoạt động hòa giải trong khắc phục tranh chấp thương nghiệp, nhưng phải cụ thể, rõ ràng, cũng như hoàn thiện cơ chế pháp lý vận dụng đối với những thiết chế tư pháp và bổ trợ tư pháp (trạng sư, trọng tài thương nghiệp, công chứng, giám định tư pháp) để tương trợ những DN xử lý tranh chấp lúc tham gia hoạt động thương nghiệp quốc tế.
Đồng thời, để hòa giải mang thể được những DN lựa chọn như một giải pháp khắc phục tranh chấp cần mang cơ chế tương trợ tư pháp đối với việc khắc phục những tranh chấp theo hướng kết quả hòa giải mang thể được tòa án mang thẩm quyền xác nhận để đảm bảo khả năng thi hành trên thực tế. Không những thế, cần xây dựng được một nhóm hòa giải viên mang năng lực và những trung tâm hòa giải nhiều năm kinh nghiệm.
Tranh chấp KDTM được khắc phục bằng Trọng tài:
Thông tin từ Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết, hiện cả nước mang sắp 300.000 doanh nghiệp (DN) và sắp 10.000 dự án đầu tư nước ngoài được cấp phép hoạt động. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã dẫn tới những tranh chấp thương nghiệp, đầu tư mang yếu tố nước ngoài ngày càng trở nên phức tạp. khắc phục tranh chấp trong kinh doanh quốc tế bằng phương thức Trọng tài đang được cùng đồng DN trên toàn cầu ưa thích. Bởi Trọng tài mang 7 điểm ưu việt đó là: tính chung thẩm và hiệu lực của quyết định Trọng tài đối với việc khắc phục tranh chấp trong kinh doanh quốc tế, tính bí mật, liên tục, linh hoạt, tiết kiệm thời kì, duy trì được quan hệ đối tác và cho phép các đối tác sử dụng kinh nghiệm của chuyên gia trong quá trình khắc phục tranh chấp
Trọng tài thương nghiệp là phương thức khắc phục tranh chấp khá phổ biến trên toàn cầu, nhất là tại những nước mang nền kinh tế thị trường phát triển. Thống kê cho thấy, kể từ năm 2001 tới nay, trung bình Toà án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương nghiệp quốc tế (ICC) đã thụ lý hơn 500 vụ việc mỗi năm. Những tổ chức trọng tài quốc tế khác cũng tiếp nhận và khắc phục một số lượng vụ việc tương đối to.
Tại Việt Nam, tuy mới được hình thành, nhưng trọng tài cũng được khuyến khích sử dụng trong một loạt những luật như Luật Thương nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Bộ luật Hàng hải… Hiện nay, Việt Nam đã mang Pháp lệnh Trọng tài thương nghiệp (ban hành năm 2003) là văn bản quy định khá chi tiết về trọng tài, trình tự khắc phục tranh chấp bằng trọng tài. Trọng tài vốn phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong thương nghiệp quốc tế bởi mang nhiều tính ưu việt, giải quyết được nhu cầu của những DN. Lợi thế trước tiên lúc DN lựa chọn hình thức khắc phục tranh chấp này là thủ tục tố tụng linh hoạt. Đây là một trong những tiêu chí mà những DN thường quan tâm lúc lựa chọn hình thức khắc phục tranh chấp. Luật trọng tài những nước quy định thủ tục tố tụng trọng tài rất thuần tuý, chủ yếu dựa trên thỏa thuận của các đối tác.
Các đối tác được tự do thỏa thuận về toàn bộ quá trình tố tụng và những hội đồng trọng tài mang nghĩa vụ phải thực hiện theo đúng thỏa thuận của các đối tác. Ví dụ, các đối tác mang thể quyết định số lượng trọng tài viên của hội đồng trọng tài, cách thức chỉ định trọng tài viên, tiêu chuẩn trọng tài viên, thời kì khắc phục vụ tranh chấp, luật vận dụng, tiếng nói, địa điểm khắc phục vụ tranh chấp.
Không những thế, tính trung lập, vô tư khách quan và nhiều năm kinh nghiệm của hội đồng trọng tài cũng là yếu tố quan yếu để DN mang thể tin cẩn lựa chọn hình thức khắc phục tranh chấp này. Với đặc thù là cơ chế khắc phục tranh chấp tư, thẩm quyền được hình thành dựa trên thỏa thuận của các đối tác, trọng tài luôn nhấn mạnh những tiêu chí vô tư, khách quan và trình độ của những trọng tài viên. Theo Điều 13 Pháp lệnh Trọng tài thương nghiệp, những trọng tài viên mang nghĩa vụ “vô tư, khách quan trong việc khắc phục vụ tranh chấp”. Để đảm bảo tính trung lập và khách quan, một số trung tâm trọng tài đã đưa ra một số giới hạn về tiêu chí quốc tịch trọng tài viên. Theo Quy tắc tố tụng của ICC, trọng tài viên duy nhất hoặc Chủ toạ hội đồng trọng tài phải là người mang quốc tịch khác với quốc tịch của các đối tác tranh chấp (Điều 9 khoản 5).
Những trọng tài viên thường là người mang nhiều tri thức và kinh nghiệm trong một số ngành cụ thể, như bảo hiểm, tài chính, vận tải, xây dựng… Những tranh chấp chuyên ngành này đòi hỏi người phân xử phải mang tri thức rộng và am tường trong ngành đó. Do vậy, việc khắc phục sẽ được xác thực và khách quan hơn.
Trong xu thế hiện đại, ngoài những tổ chức trọng tài to, mang thể khắc phục những tranh chấp trong nhiều ngành, một số nước đã thành lập những tổ chức trọng tài chuyên ngành. Ví dụ, Ủy ban Trọng tài hàng hải Tokyo (the Tokyo Maritime Arbitration Fee – TOMAC) thực hiện chức năng trọng tài của Sở Giao dịch thuê tàu Nhật Bản (Japan Delivery Alternate) trong ngành vận chuyển hàng hoá, đóng tàu, bảo hiểm hàng hải, trao đổi, môi giới tìm bán tàu và những phương tiện xa bờ, tài chính. Hiệp hội Sắm bán gạo và lúa mạch ở London (the London-based Grain and Feed Commerce Affiliation – GAFTA) thực hiện nhà cung cấp trọng tài mỗi năm xử khoảng 250 vụ liên quan tới tìm bán gạo. Chỉ riêng tại châu Âu, đã mang 6 nước mang tổ chức giám sát tố tụng trọng tài cho tranh chấp liên quan tới cà phê. Những tổ chức này thường ko nằm tại thủ đô những nước: ở Bỉ là Phòng trọng tài cà phê Antwerp, ở Italia mang Phòng trọng tài cà phê Italia ở Genoa và Phòng trọng tài Trieste…
Một nguyên tắc khắc phục tranh chấp giữa những DN của trọng tài là ko công khai. Đây cũng là đặc điểm khác biệt so với việc khắc phục tranh chấp tại tòa án và là ưu điểm của phương thức trọng tài. Trong quá trình kinh doanh, cách kinh doanh là yếu tố quan yếu, nhất là trong những ngành sở hữu trí tuệ, kỹ thuật cao, nếu khắc phục tại tòa án sẽ mang nguy cơ bị lộ bí mật, nhưng lúc khắc phục tranh chấp trọng tài, thì nội dung tranh chấp sẽ được giữ kín. Pháp lệnh Trọng tài thương nghiệp Việt Nam cũng mang quy định về vấn đề này. Cụ thể, một trong những nghĩa vụ của trọng tài viên là “giữ bí mật nội dung vụ tranh chấp mà mình khắc phục” (Điều 13 khoản 2.d).
Quyết định trọng tài là chung thẩm, ràng buộc các đối tác và được xác nhận quốc tế. Đây là một trong những ưu điểm cơ bản của phương thức trọng tài. Nguyên tắc chung thẩm hay xét xử một lần được ghi nhận rộng rãi trong hệ thống pháp luật trọng tài quốc tế. Với nguyên tắc chung thẩm, thời kì khắc phục vụ tranh chấp sẽ được rút ngắn.
Thông qua một loạt công ước quốc tế, đặc thù là Công ước New York năm 1958 về xác nhận và thi hành những quyết định trọng tài nước ngoài, những quyết định trọng tài sẽ được xác nhận và thi hành tại 142 quốc gia, lãnh thổ trên toàn cầu. Đây là một ưu thế quan yếu đối với những quyết định trọng tài mang yếu tố nước ngoài.
Cùng với nền kinh tế thị trường và quá trình hội nhập ngày càng đi vào chiều sâu, những tranh chấp thương nghiệp đang phát sinh ngày càng nhiều với tính chất phức tạp ngày càng cao. Với những điểm ưu việt như trên, trọng tài là phương thức khắc phục tranh chấp đang được pháp giới gia quốc tế và trong nước khuyến cáo sử dụng để tiết kiệm thời kì và giá thành cho doanh nghiệp, đồng thời làm giảm sự quá tải về số lượng vụ việc cho hệ thống tòa án.
Xu hướng lựa chọn hình thức khắc phục tranh chấp thương nghiệp và đầu tư trên toàn cầu thi với DN, vấn đề thắng thua trong tranh chấp ko nặng nề như đối với người dân thông thường về mặt trị giá, tune lại nặng nề về uy tín thương nghiệp. DN, thương nhân mất hợp đồng này, mang thể mang hợp đồng khác. Đó chính là điểm mà việc khắc phục tranh chấp theo hình thức Trọng tài mang được lợi thế để phát huy. Do vậy, trong những quan hệ thương nghiệp và đầu tư quốc tế, những DN, thương nhân ở những nước thường mang xu hướng lựa chọn TTTM để khắc phục những tranh chấp với nhau và TTTM quốc tế để khắc phục tranh chấp với những đối tác nước ngoài.
Tranh chấp KDTM được giải quyêt bằng Tòa án:
Mấy năm trở lại đây, do những diễn biến phức tạp của đời sống xã hội nên những tranh chấp kinh doanh, thương nghiệp cũng ngày càng nhiều và phức tạp hơn. Theo thẩm định của TANDTC, trong thời kì qua, toàn ngành đã thụ lý, khắc phục sắp 200.000 những việc dân sự. Một trong số những việc đó là những tranh chấp liên quan tới kinh doanh, thương nghiệp. Mang thể nói, đó là một con số ko nhỏ, phản ánh một thực tế về sự gia tăng của những tranh chấp kinh tế cũng như những loại án đặc thù, mới phát sinh mà để khắc phục ổn thỏa, đảm bảo quyền lợi cho các đối tác là một công việc ko phải thuần tuý.
Theo quy định tại điều 29 Bộ luật Tố tụng dân sự thì tranh chấp về kinh doanh, thương nghiệp thuộc thẩm quyền khắc phục của Tòa án rất rộng rãi, phức tạp, liên quan tới nhiều ngành kinh tế, trong đó mang tranh chấp vừa được điều chỉnh bởi quy định của Bộ luật Dân sự, vừa được điều chỉnh bởi Luật chuyên ngành.
Chính vì lý do này mà việc xét xử những tranh chấp kinh doanh, thương nghiệp tại một số Tòa án còn lúng túng, vướng mắc hoặc sai trái lúc vận dụng quy định của Bộ luật dân sự và quy định của Luật chuyên ngành như Luật Thương nghiệp (thường xảy ra lúc khắc phục những tranh chấp về hợp đồng tìm bán tài sản đã được quy định trong Bộ luật Dân sự), hợp đồng tìm bán hàng hóa (được quy định trong Luật Thương nghiệp), về hợp đồng nhà cung cấp (quy định trong Bộ luật Dân sự), hợp đồng cung ứng nhà cung cấp (được quy định trong Luật Thương nghiệp), hợp đồng liên kết, liên doanh hợp đồng hợp tác kinh doanh… theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, hợp đồng bảo hiểm (được quy định trong Bộ luật Dân sự), hợp đồng bảo hiểm (quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm)…
Vướng mắc ở đây là trường hợp nào thì vận dụng quy định của Bộ luật Dân sự, trường hợp nào thì vận dụng quy định của Luật chuyên ngành? Vì vậy, trong thực tiễn xét xử, việc vận dụng quy định của Luật chuyên ngành, của Bộ luật Dân sự để khắc phục vụ án của một số Tòa án chưa thống nhất như: Mang Tòa án vận dụng quy định của Bộ luật Dân sự; mang Tòa án vận dụng quy định của Luật chuyên ngành; mang Tòa án vận dụng đồng thời quy định của Bộ luật Dân sự và quy định của Luật chuyên ngành…
Sự chồng chéo và thiếu tính nhất quán đó ắt phải dẫn tới một hậu quả, đó là đưa ra những phán quyết thiếu khách quan, tác động tới quyền lợi của những người tham gia tố tụng. Để việc vận dụng pháp luật được đúng và thống nhất, Tòa Kinh tế – TANDTC đã đề nghị cơ quan Nhà nước mang thẩm quyền cần mang văn bản hướng dẫn theo hướng: Lúc khắc phục vụ án kinh doanh, thương nghiệp mà tranh chấp đó vừa được điều chỉnh bởi quy định của Bộ luật dân sự, vừa được điều chỉnh bởi quy định của Luật chuyên ngành thì vận dụng theo quy định của Luật chuyên ngành để khắc phục.
Nếu Luật chuyên ngành ko mang quy định thì mới vận dụng quy định của Bộ luật dân sự. Chỉ mang như thế, việc khắc phục mới trở nên thuần tuý, tiện lợi vận dụng thống nhất những quy định của pháp luật và đưa ra những quyết định sáng suốt, công bằng.
Trong điều kiện kinh tế ngày càng phát triển, những tranh chấp về kinh doanh, thương nghiệp ngày càng rộng rãi và phức tạp. Mặt khác lúc nước ta đã gia nhập tổ chức thương nghiệp toàn cầu (WTO). Nhiều quan hệ kinh tế cũng mang những dung mạo sắc thái mới. Tương ứng với sự rộng rãi phong phú của những quan hệ này, những tranh chấp kinh tế ngày càng muôn hình muôn vẻ và với số lượng to. Ở Việt Nam những đương sự thường lựa chọ hình thức khắc phục tranh chấp kinh tế bằng Toà án như một giải pháp cuối cùng để bảo vệ mang hiệu quả nhất những quyền và lợi ích của mình lúc thất bại trong việc sử dụng cơ chế thương lượng, hoà giải. Chính vì vậy, Toà án mang vai trò vô cùng quan yếu. Hơn nữa, Toà án là một thiết chế của Nhà nước; hoạt động của Toà án là một hoạt động rất đặc thù và mang tính kỹ năng nghề nghiệp cao; vì lẽ đó, hoạt động xét xử của Toà án phải đảm bảo công minh, nhanh chóng, xác thực và kịp thời tránh tình trạng tồn đọng án, khắc phục án kéo dài, dễ gây quấy rầy, mỏi mệt cho các đối tác đương sự. Do vậy, việc nghiên cứu thực tiễn về khắc phục tranh chấp kinh tế, thương nghiệp tại Toà án được nhiều người quan tâm. Đồng thời việc khắc phục tranh chấp này còn góp phần đảm bảo quyền và lợi ích của đương sự, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và an ninh quốc gia.
Originally posted 2019-01-07 07:33:42.